Lozan'da kapitülasyonların kaldırılması ile ekonomik bağımsızlık sağlanmıştı. Bu nedenle ekonomi alanında yenilikler yapılmalıydı.
1. Milli Ekonominin Kurulması
Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşı’ndan sonra hemen ekonomik alanda yeniliklere başladı. Daha Lozan görüşmeleri sırasında I. İzmir İktisat Kongresi’ni topladı.
Burada Misak-ı İktisadi adıyla Milli Ekonomi ilkesi kabul edildi.
Buna göre; hammaddesi yerli sanayiye öncelik verilmesi, derhal büyük fabrikaların kurulması, esnafa kredi verebilecek bir bankanın kurulması, yabancı işletmelerin millileştirilmesi kararlaştırıldı.
2. Tarım, Sanayi, Ticaret ve Bayındırlık Alanında Yapılan Çalışmalar
a. Tarımın geliştirilmesi için önlemler alındı. Köylünün durumunu düzeltmek için Âşar vergisi kaldırıldı, tarımda makineleşme teşvik edildi. Örnek çiftlikler ve tarım kredi kooperatifleri kuruldu. Ziraat okulları açıldı.
b. Sanayinin gelişmesi için çalışmalar yapıldı. Esnafa kredi verebilmek için İş Bankası kuruldu. Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı. Özel teşebbüs teşvik edildi. Buna rağmen; teknik eleman, bilgi, teknoloji ve sermaye yetersizliği yüzünden özel teşebbüs başarılı olamadı. Bunun üzerine devlet ekonomiye müdahale etti. 1934'de Devletçilik ilkesi ve I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi. Bu sayede sanayi hızla gelişmeye başladı.
c. Osmanlı Devleti zamanında ticaret azınlıkların eline geçmişti. Bu nedenle ticaret hayatı milli çıkarlarımıza uygun hale getirilmeye çalışıldı. 1926'da Kabotaj Kanunu çıkarılarak kendi limanlarımızda gemi işletme hakkı Türk vatandaşlarına verildi.
d. Bayındırlık çalışmalarına önem verildi. Başta demiryolu ulaşımı olmak üzere ulaşım ve haberleşme işlerine önem verildi. Yeni demir yolları, köprüler yapıldı. Planlı şehirleşmeye önem verildi.
İZMİR İKTİSAT KONGRESİ’NİN TOPLANMASI ( 18 ŞUBAT 1923 )
MİLLİ EKONOMİ İLKESİ’NİN BENİMSENMESİ ( 18 ŞUBAT 1923 )
AŞAR VERGİSİ’NİN KALDIRILMASI ( 17 ŞUBAT 1925 )
TEŞVİK-İ SANAYİ KANUNU’NUN KABULÜ ( 28 MAYIS 1926 )
KABOTAJ KANUNU’NUN KABULÜ ( 1 TEMMUZ 1926 )
ANADOLU DEMİRYOLLARI’NIN YABANCILARDAN ALINMASI
BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI’NIN YAPILMASI
TÜRKİYE’NİN İHTİYACI OLAN FABRİKALARIN BİR BİR DEVLET ELİYLE AÇILMASI
TÜRKİYE’NİN İLK ÖZEL BANKASI OLAN İŞ BANKASI’NIN KURULMASI
TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK AMACIYLA ZIRAAT BANKASI’NIN
YENİDEN DÜZENLENMESİ
DENİZCİLİK SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK AMACIYLA DENİZCİLİK BANKASI’NIN KURULMASI
MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK AMACIYLA ETİBANK’IN KURULMASI
KÜÇÜK ESNAF VE SANATKARI DESTEKLEMEK AMACIYLA HALK BANKASI ‘NIN KURULMASI
SANAYİ SEKTÖRÜNÜ DESTEKLEMEK AMACIYLA SANAYİ VE MAADİN BANKASI’NIN
KURULMASI
TEKSTİL SEKTÖRÜNÜ DESTEKLENMESİ AMACIYLA SÜMERBANK’IN KURULMASI
EMLAK VE İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN DESTEKLENMESİ AMACIYLA EMLAK VE EYTAM
BANKASI’NIN KURULMASIÖNEMİ :
CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA,ORTAÇAĞ GERİLİĞİNİ YAŞAYAN EKONOMİK HAYATI CANLANDIRMAK VE EKONOMİK BAĞIMSIZLIĞIMIZI SAĞLAMAK AMACIYLA BİR DİZİ ÖNLEM ALINMIŞTIR.ALINAN BU ÖNLEMLER VE UYGULANAN EKONOMİ POLİTİKALARIYLA GÜNÜMÜZÜN GÜÇLÜ EKONOMİK YAPISI OLUŞTURULMUŞTUR.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder