TÜRKÇE Denem sınavı-6

1)
Aşağıdakilerin hangisinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır?
A) YKM’nin indirimli satışları başladı.
B) Göztepe’de oturan Aydın’la Aylin’e davetliyiz.
C) Ayşe’lerin Alsancak’taki evini Amerikalılar kiralamış.
D) Barış Manço’yu 7’den 77’ye herkes seviyordu.
E) Doktor Adem Bey’i mi arıyorsunuz?
AÇIKLAMA: Ayşelerin şeklinde olmalıdır.
2.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) Mektubuna cevap yazmayacak mısın?
B) Sen de ablanla gitmeyecek miydin?
C) Bu soruyu tam olarak anlıyamamış.
D) Şemsiyeni yanına almıyor musun?
E) Onunla görüşmeyeli yıllar oldu.
AÇIKLAMA: “anlayamamışsın” (,), (a) olmalıdır.
3.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük tam inceliğine dikkat edilmeden kullanılmıştır?
A) Son toplantıda hepimizi küçümsüyordu
B) Zeytinyağı, kemiklerin güçleşmesini hızlandırabiliyor
C) Bana gösterdiğin tepkiyi anlayamadım
D) Herkesin yanında bana ayrıcalıklı davranmalısın
E) Güçsüzlüğüne akıl sır erdiremiyorum
AÇIKLAMA: “güçleşmesi”, “güçlenmesi” olmalıydı.
4.)
“Ahmet’e göre olmaz, çünkü uzun zamandır tanırım.” Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?
A) “güven olmaz” sözü yerine “güvenilmez” getirilerek
B) “uzun zamandır” sözü yerine “eskiden beri” getirilerek
C) “çünkü” sözcüğünden sonra “onu” getirilerek
D) “tanırım” sözcüğünden önce “iyi” getirilerek
E) “çünkü” sözcüğü cümleden çıkarılarak
AÇIKLAMA: İkinci cümlede nesne (onu) eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
5.)
“Memnuniyetinizi herkese, eleştirilerinizi ise bizden başkasına söylemeyin” Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tümleç eksikliği
B) Yanlış sözcük kullanımı
C) Yüklem eksikliği
D) Sözcüklerin yanlış yerde kullanımı
E) Noktalama eksikliği
AÇIKLAMA: “herkese”den sonra “söyleyin” gelmeliydi.
6.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik ekinin belirsizliğinden kaynaklanan anlam bulanıklığı vardır?
A) Kitabının postaya verildiğini daha dün duydum
B) Gözlerin kanlanmış, kendine iyi bakmalısın
C) Artık annemin gözleri de yeterince görmüyor
D) Kimse kendi gücünü yeterince bilmiyor
E) Herkes kendi davranışlarından sorumlu olduğunu bilmeli
AÇIKLAMA: “Kitabının” kime ait olduğu belirsizdir. (Onun ya da senin) getirilmeliydi.
7.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Bazı bölgelerimizde ise beklenen günün en yüksek sıcaklıkları şöyle olacak
B) Her iş, zamanında yapılırsa değer kazanır
C) Yapacağımız işin güçlüklerini göze alamıyorsak, o işe girişmeliyiz
D) Şimdi gereksiz bulduğumuz şeyler, ileride gerekli olabilir
E) Bir topluluğa yeni katılmış kişi, bir süre çekingen davranır
AÇIKLAMA: “ise” gereksiz kullanılmıştır.
8.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük anlam inceliği gözetilerek kullanılmıştır?
A) Kaldırım kenarındaki arabaları birbirine yaklaşık park etmişler
B) Bu hükümet bildirisinin TRT’de yayımına karar verilmiştir
C) Bilimsel yapıtlarda özel bir çeviri yazı uygulama olanağı vardır
D) Çocuğun bu suçu işlemediği sonucuna vardılar.
E) Ali’nin çekimserliği, içe kapanıklığı öğretmeninde dikkatini çekti
AÇIKLAMA: “yaklaşık”, “yakın” olmalıydı.
9.)
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yapısı yanlış olan bir sözcük kullanımından doğan anlatım bozukluğu vardır?
A) Zevklerini yeterince geliştirememiş kişilere sanatın değerini anlatamazsınız.
B) Dikkatsiz olanlar çok hata yaparlar.
C) Çocuklar hoşgörülü bir ortamda yetiştirilmelidir.
D) Ekmek fiyatlarının ucuzlaştırılacağı söyleniyor.
E) Böyle düşüncelerin yararına inanmadığımı defalarca söyledim size.
AÇIKLAMA: ucuzlaştırıldı” sözcüğü yerine ucuzlatılacağı veya indirileceği yazılmalıydı.
10.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanılmıştır?
A) Rüzgarın şiddeti artınca hava iyice karardı.
B) Hava sıcaklığı sıfırın altında eksi üç dereceye kadar düştü.
C) Çocuklar, hep karın özlemini çekerler.
D) Kar yağarken yolculuk yapmak tehlikelidir.
E) Soğuk havalarda üşütmemek gerekir.
AÇIKLAMA: Sıfırın altında, eksi aynı anlamdadır.
11.)
(I) Eski şehirler, kocaman açık hava müzeleridir. (II) Hatta, müzeden de öte bir canlılıkları vardır. (III) Oraları gezenler, eski uygarlıklarla ilgili yapıtları köklerinden koparılmış bitkiler gibi yerlerinde görür; derin bir sevgiyle bakarlar. (IV) Müzeye getirilmiş tarihi bir yapıt bir bakıma korunmaya alınmıştır. (V) Eski şehirleri uygarlık yapıtlarına zarar vermeden yaşatmak, yüzlerce müze kurmaktan daha anlamlı kültür hizmetidir.” Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluluğu vardır?
A) I
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
AÇIKLAMA: Dolaylı tümleç eksikliği vardır. (onlara derin bir sevgiyle…)
12.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Bahçenin her tarafına çim ekmek istiyorum
B) Fidanlıkları aldığım çamları yarın bahçeye dikeceğim
C) Çiçek dikmek, çok severek yaptığım işlerden biridir
D) Bu sene bahçeyle yeteri kadar ilgilenemedik
E) Gül fidanlarını ve çim tohumunu bu bahçeye ekeceksiniz
AÇIKLAMA: “Gül fidanlarını dikecek çim tohumunu ekeceksiniz” olmalıdır.
13.)
“Roman, yaşamı (I) gözümüzün önüne dil yoluyla serer ve insan(II) varlığı ile insan (III) dünyasına,(IV) yaşamına ilişkin (V) bir bildiri sunar.”
Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangisi atılırsa, cümlenin anlatımında daralma ya da bozulma olmaz?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
AÇIKLAMA: Tekrarlama olmuştur.
14.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Anlatımda etkili bir yanlık ve şiirsel bir güç var
B) Bu tür davranışlar, insana fayda değil, zarar sağlar
C) Çocuk sevgisizlikten, ilgisizlikten saldırganlaştı
D) Her şeyin en iyisini istemek onun hakkı
E) Sanatçının tabiata ilave ettiği şey, yeni bir düzendir.
AÇIKLAMA: “sağlar”, “verir” olmalıdır.
15.)
“Ara sıra ben de bu toplantılara katılıyor, hep birlikte oturup dertleşiyorduk.” Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?
A) “Arasıra” yerine “daima” getirilmeli
B) “Katılıyor” yerine “katılıp” getirilmeli
C) “Hep birlikte” sözcükleri çıkarılmalı
D) “Katılıyor” yerine “katılıyordum” getirilmeli
E) “Dertleşiyorduk” yerine “dertleşiliyordu” getirilmeli
AÇIKLAMA: Anlatım bozukluğunu gidermek için “katılıyor” yerine “katılıyordum” getirilmelidir.
16.)
“Türkiye tüm kurumlarıyla çağdaşlaşıyor, yolu her alanda açılıyor.” Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tamlayan eksikliği
B) Tamlanan eksikliği
C) Özne-yüklem uyumsuzluğu
D) Nesne eksikliği
E) Dolaylı tümleç eksikliği
AÇIKLAMA: Cümlede “Türkiye’nin yolu” olmalıydı.
17.)
“Herkesin günlük hayatta kullandığı sözcükleri dikkatli seçmek gerekir.” Cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gereksiz sözcük kullanılması
B) Tamlanan ekinin kullanılmaması
C) Yüklemin geniş zamanda çekimlenmesi
D) Özne ile yüklemin uyumsuzluğu
E) Olumlu ve olumsuz yargıların karıştırılması
AÇIKLAMA: Cümlede seçmek yerine seçmesi kelimesi kullanılmalıdır.
18.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgülün kaldırılması anlamı değiştirmez?
A) Kadın, yazarımızla görüşmüş.
B) Bu, okula gidiyor.
C) Ayşe, teyzesine gidiyor.
D) Çocuk, topu arkadaşına attı.
E) Eskici, Ali Efendi’ye derdini anlattı.
AÇIKLAMA: Anlam değişmiyor çünkü belirtilidir.
19.)
Aşağıdakilerden hangisi bilimsel araştırma raporlarında bulunması gereken “gerçek anlatım”a örnek olabilir?
A) Yazı çok geniş bir okuyucu kitlesi tarafından okundu.
B) Araştırmadan birkaç günde sonuç alındı.
C) Uzun boylu, siyah saçlı yakışıklı bir erkekti.
D) Saksıdaki çiçeklere her gün su verildi.
E) Ağaçlar 22’şer metre aralıklarla dikildi.
AÇIKLAMA: Sayısal anlatım vardır.
20.)
“Aksoy, Ömer Asım. Dil Yanlışları. Adam Yayınları, 1991.” Biçiminde verilen bir kaynakça örneğinde eksik olan bilgi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yayın yeri
B) Yayınevi
C) Başlığı
D) Matbaa adı
E) Kitaptaki toplam sayfa sayısı
AÇIKLAMA:
21.)
Aşağıdakilerden hangisi çizelgede gerektikçe kullanılan yardımcı öğedir?
A) Numara
B) Başlık
C) Çerçeve
D) İçerik
E) Dipnot
AÇIKLAMA: Dipnot, çizelgede gerektikçe kullanılan yardımcı öğedir.
22.)
Aşağıdakilerden hangisi bilimsel yöntemin üçüncü aşamasını oluşturur?
A) Güçlüğün sezilmesi
B) Çözümün tahmin edilmesi
C) Problemin tanımlanması
D) Tahmini çözümün denenmesi için sınayıcıların (verilerin) belirlenmesi
E) Deneme ve değerlendirmenin yapılması
AÇIKLAMA: Çözümün tahmin edilmesi bilimsel yöntemin üçüncü aşamasıdır.
23.)
Araştırma raporlarındaki eklerle ilgili içerik ve biçim kurallarından hangisi yanlış verilmiştir?
A) Eklerin tümü mümkünse aynı sayfada verilir.
B) "İçindekiler" sayfası gibi bir "ek"ler sayfası düzenlenir.
C) Her eke ayrı bir numara ve ad verilir.
D) Eklerdeki düz yazılar sıkışık satır aralıklarıyla yazılır.
E) Eklerde de yazı alanı ölçülerine uyulur.
AÇIKLAMA: Eklerin tümü mümkünse aynı verilir ibaresi yanlış verilmiştir.
24.)
Araştırma önerisinde yer almayan bilgi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Başlık sayfası
B) Bulgular ve yorum
C) Problem
D) Geçici anahatlar
E) Seçilmiş kaynaklar
AÇIKLAMA: Bulgular ve yorum araştırma önerisinde yer almaz.
25.)
Özgeçmiş hazırlanırken aşağıdaki uygulamalardan hangisi en doğrudur?
A) Özgeçmiş elyazısı ile yazılmalı.
B) Kişinin güçlü ve güçsüz yanlarını dengeli olarak bildirmeli.
C) Kişinin bütün güçlü yanlarını sıralamalı.
D) Kişinin güçlü yanlarını olduğundan daha fazla gösterebilmelidir.
E) Kişinin başvurulan işle ilgili olan güçlü yanlarını anlatabilmelidir.
AÇIKLAMA: Özgeçmiş hazırlanırken kişinin başvurulan işle ilgili olan güçlü yanlarını anlatabilmelidir.
26.)
Aşağıdakilerden hangisi özgeçmişin hazırlanışında bilgi kümelerini tanıtan başlıklardan biri değildir?
A) Ön Bilgiler
B) Adres
C) Eğitim
D) Deneyim
E) Yayınlar
AÇIKLAMA: Adres özgeçmişin hazırlanışında bilgi kümelerini tanıtan başlıklardan biri değildir.
27.)
Özgeçmişin “sosyal etkinlikler” bölümünde aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Üyesi olunan ve görev alınan mesleki ve sosyal kurumlar
B) Katılınan projeler
C) Daktilo ve bilgisayar vb. özel beceriler
D) İş gezileri
E) Alınan burslar, ödüller
AÇIKLAMA: Daktilo ve bilgisayar vb. özel beceriler sosyal etkinlikler bölümünde yeralmaz.
28.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Dürüst biri olduğundan dün de bugün de kuşkuya düşmüyorum.
B) Hukukçu olmadığımdan, işin bu yönünü sizinle tartışamam.
C) Bu konuda bir araştırma yapılmasını, hazırlanacak raporun ilgili kuruluşlara gönderilmesini istedim.
D) Ben, öyle olduğunu düşünüyor, öyle olduğuna inanıyorum.
E) Anımsanacağı gibi, bir yıldan beri bu konuda yazılar yazıyor, ilgileri uyarıyorum.
AÇIKLAMA: Verilen cümleler iyi okunursa B, C, D ve E’de cümlede ise hem anlam belirsizliğinden hem de yüklem eksikliğinden kaynaklanan bir bozukluk görülüyor. Anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin başına onun ya da senin zamirlerinden biri getirilmelidir. A’daki cümlenin doğru şekli şöyle olmalıdır: “Senin dürüst biri olduğundan dünde kuşkuya düşmemiştim, bugün de kuşkuya düşmüyorum.”
29.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Toplumsal yaşamda herkesin uymak zorunda olduğu kuralar vardır.
B) Kağıt tüketimi bir toplumun gelişmişlik göstergelerinden biridir.
C) Yasalara göre, paranın üzerine yazı yazmak, yırtmak yasaktır.
D) Masanın üzerindeki kağıtlar, kitaplar birbirine karışmış.
E) Dün aldığı gazeteleri dergileri hala okuyamadı.
AÇIKLAMA: C seçeneğinde, nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Cümlenin doğrusu : “Yasalara göre, paranın üzerine yazı yazmak, (parayı) yırtmak yasaktır.”
30.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Kilo vermek isteyenler, karbonhidratlı besinleri öğleyin, proteinli besinleri akşam yemelidir.
B) Ultraviyole ışınları, güneşte fazla kalanların hücrelerinde sıvı kaybına yol açar.
C) Spor merkezlerinde, kalp hastalarının da rahatlıkla spor yapmalarını sağlayan aletler bulunmalıdır.
D) Kimi besinleri aşırı ölçüde tüketenlerde, yağ birikimi ve damar tıkanıkları görülür.
E) Çocuk felcinden korunmak amacıyla altı milyonun üzerinde çocuk aşılandılar.
AÇIKLAMA: Nicelik bildiren belgisiz sözcükler ile sayı sıfatlarının özne olduğu cümlelerde yüklem çoğullanamaz. E seçeneğinde özne-yüklem uyuşmazlığı vardır. Cümlenin doğru biçimi; “Çocuk felcinden korunmak amacıyla altı milyonun üzerinde çocuk aşılandı.” olmalıydı.