İLGEÇLER

Sözcükler ve kavramlar arasında türlü anlam ilgileri kurmaya yararlar ve anlamları ancak bu ilgiyle belirir.
Tek başlarına anlamları yoktur.
Cümle içindeki kullanışlarına göre anlam kazanırlar.
    Örn:
                Senin için aldım bu gülleri (sana özel)
                Güller kadar güzelsin (eşitlik)
                Ve başına
                Taç gibi takasın diye (benzerlik)
Cümleden çıkarıldıklarında cümlenin anlamında eksiklik, daralma veya bozulma olur.
    Örn:
                Sen kuş gibisin.> sen kuşsun
                Ağırlığı kadar para kazandı. > ağırlığı para kazandı.
                Bunun için çok geç. > bunun çok geç.
Kendilerinden önce gelen adlarla genelde öbek oluştururlar.
    Örn:
                İçimize /güneş gibi/ doğdun.
                Bütün bunları /azıcık mutluluk için/ yapmıştı.
Dilimizdeki ilgeçler çok değildir. Genelde ve sıklıkla kullanılanlar: “kadar, gibi, için, göre, ile” dir.
Bunların dışındakiler “dolayı, ötürü, üzere, doğru, karşı, yalnız, ancak, mi, …” dir.

Sık kullanılan ilgeçlerin cümleye kattıkları anlamlar:
1. gibi:
Benzetme ilgecidir. Karşılaştırma/eşitlik anlamı da verir.
    örn:
                Dünyada onun gibisi yoktur. (eşitlik)
                Dev gibi adamdı. (benzerlik)

2. kadar:
Benzetme ilgecidir. Zaman, karşılaştırma, yaklaşıklık anlam ayrıntılarını da verir.
    Örn:
                Sabaha kadar çalıştık. (zaman)
                Melek kadar saf biri. (benzerlik, gibilik)
                O, Ayhan kadar güçlüydü. (karşılaştırma)
                Bahçede yüz kadar öğrenci toplanmıştı. (yaklaşıklık)

3. ile:
Birliktelik, araç, durum, neden anlam ayrıntıları verir.
    Örn:
                Asya’yla buraya geldiler. (birliktelik)
                Ankara’ya uçakla gidin. (araç)
                Annesinin boynuna sevinçle sarıldı. (durum)
                Dalgınlıkla unutmuşum. (neden)
               
4. için:
    Amaç, neden sonuç, hakkında, özgülük (aitlik), uğruna anlamlarını verir.
    Örn:
                Gözünü açmadığı için göremedi. (neden-sonuç)
                Onun için iyi şeyler söylemiyorlar. (hakkında)
                Kış için hazırlıklar başladı. (kışa özgü, ait)
                Bu kitaplar için iki yüz bin lira  ödedik. (bedel, karşılık)
                Yurdumuz için çalışmalıyız. (uğruna)

5. göre:
Görelik, görecelik, uygunluk, ölçütlük, karşılaştırma anlamları verir.
    Örn:
                Bu, bize göre bir ev değil. (uygunluk)
                Bana göre adam gelmeyecek. (bence, bana sorulursa)
                Ayağını yorganına göre uzat. (ölçü)
                Öğrendiğimize göre Ali gelecekmiş. (bakılırsa)
                Kardeşlerine göre biraz daha huysuz. (karşılaştırma