ERKEN MENOPOZ NEDİR?

Erken Menapozun sebepleri nelerdir?
Cerrahi menopoz;Ameliyat ile iki yumurtalığı birden çıkartılan kadınlarda erken cerrahi menapoz görülür. Bu kadınlarda cerrahi sonrasında östrojen ve progesteron hormonlarının düzeyi düşer ve menopoza ait yakınmalar başlar.Rahmin alınması veya yumurtalık kistlerinin çıkartılması sırasında yumurtalıkları besleyen damarlar zarar görürse, yumurtalıklardaki foliküller dejenere olur, yumurtalık fonksiyonları bozulur ve erken menopoz başlar.Zaman geçirmeden engel yok ise hormon replasman tedavisine başlanmalıdır.
Otoimmun bozukluklar;Son zamanlarda yapılan çalışmalar otoimmün bozuklukların erken menopoz vakalarının üçte ikisinden sorumlu olduğunu göstermiştir. Otoimmün hastalıklarda bağışıklık sistemi kendine ait olan bazı dokuları yabancı gibi algılayarak kendi dokularına karşı antikor üretir ve bu dokulara zarar verir. Erken menopoz vakalarında yumurtalıklara, endometriuma veya yumurtlamayı düzenleyen üreme hormonlarına karşı antikorlar üretilir. Bu antikorlar üreme organlarına zarar verir ve yumurtalık fonksiyonları bozulur. Otoimmün bozukluğa bağlı erken menopoz vakalarında tiroid bezinin bozuklukları, diabet (şeker hastalığı), romatizma gibi diğer otoimmün hastalıklar da görülür.
Kanser tedavisi;Kanser tedavisi için radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi (ilaç tedavisi) görenlerde yumurtalıklar etkilenir ve erken menopoz görülür. Yumurtalıkların gördüğü zararın derecesini kanserin tipi, tedavinin süresi, kullanılan ilaçların tipi ve dozu, radyasyon tedavisinin uygulandığı bölge belirler. Yumurtalıklar veya üreme organlarının bulunduğu pelvik bölgeye uygulanan tedavi yumurtalıkları kalıcı olarak etkiler. Düşük dozda yapılan ve kısa süreli olan tedavilerde geçici menopoz görülebilir.Işın tedavisinde yumurtalıkları korumak için çaba göstermek gerekmektedir.
Meme kanseri tedavisinde kullanılan tamoksifen östrojen reseptörlerine bağlanarak östrojenin etkisini engeller ve östrojen eksikliği erken menopoza yol açar.
Irsi faktörler;Ailede erken menopoza giren kadınların olması erken menopoz görülme riskini arttırır.Menapoza girme yaşı anne veya ablanın menapoza girme yaşı ile yakından ilgilidir.
Yaşam tarzı ve enfeksiyonlar;Sigara içen kadınlarda menopoz daha erken başlar. Sigaranın östrojen düzeyinin düşmesine neden olarak erken menopoza yol açabilir. Alkol fazla alındığında östrojen düzeylerini düşürür ve adet sikluslarının düzeni bozulur,sonuç olarak erken menopoz riski oluşur. Bazı viral enfeksiyonların yumurtalıkları etkileyerek erken menopoza yol açtığı da düşünülmektedir.
Stres;Stres bir çok hastalık gibi erken menopoza da sebep olmaktadır.Fakat yalnız başına erken menopoza sebep olmaz ,diğer faktörlere yardımcı olur.