TANZİMAT DÖNEMİ SANATKARLAR VE ESERLERİ
ŞİNASİ: Tercüme-i Monzume, Şair Evlenmesi( Batı tekniğinde yazılmış ilk tiyatromuz), Müntehebat-ı Eşar, Durub-ı Emsal-i Osmaniye
NAMIK KEMAL:Vatan Yahut Silistre (sahnelenen ilk tiyatromuz), Zavallı Çocuk, Akif Bey, Kerbela, Celalettin Harzemşah, İntibah(ilk edebi romanımız), Cezmi(ilk tarihi romanımız)
ZİYA PAŞA: Zafername, Harabat, Eş ar-ı Ziya, Engizisyon Tarihi, Endülüs Tarihi
AHMET MİTHAT EFENDİ: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Bey ile Rakım Efendi, Yer Yüzünde Bir Melek, Henüz On Yedi Yaşında, Letaif-i Rivayet, Yeniçeriler
RECAİZADE MAHMUT EKREM: Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Zemzeme, Nejad Ekrem, Çok Bilen Çok Yanılır, Afife Anjelik, Araba Sevdası(bazı kaynaklar da bu romanı ilk realist eserimiz olarak kabul eder)
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN: Makber, Eşber, Sahra(ilk pastoral şiirimiz), İçli Kız, Macera-yı Aşk, Duhter-i Hindu,
SAMİPAŞAZADE SEZAİ: Sergüzeşt, Küçük Şeyler, İclal
NABİZADE NAZIM: Karabibik( edebiyatımızdaki ilk realist eserdir.), Zehra(edebiyatımızdaki ilk köy romanıdır)
TEVFİK FİKRET:Rübab-ı Şikeste, Haluk un Defteri, Rübabın Cevabı, Tarih-i Kadim, Doksanbeşe Doğru, Şermin( Tevfik Fikret in çocuklar için kaleme aldığı bu şiir şairin hece vezniyle yazdığı tek şiiridir) ,sis
CENAP ŞAHABETTİN:Tamat,Afak-ı ırak, Evrak-ı Eyyam,Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh, Tiryaki Sözler, Körebe , Yalan, Hac yolunda
HALİT ZİYA UŞAKLIGİL:Aşk-ı Memnu, Mai ve Siyah, Kırık Hayatlar, Bir Ölünün Defteri, Nemide,, Solgun DemetKadın Pençesi
MEHMET RAUF:Eylül(ilk psikolojik romanımızdır), Genç Kız Kalibi, Ferda-yı Garam
MEHMET AKİF ERSOY:Safahat
HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR:Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Mürebbiye, Şık, Şıpsevdi, Gulyabani, Ben Deli miyim?...
AHMET HAŞİM:Göl saatleri;Piyale, Gurubahane-i Laklakan, Bize Göre, Franfurt Seyahatnemesi
ÖMER SEYFETTİN:Yalnız Efe, Efruz Bey, İlk Düşen Ak, Yüksek Ökçeler, Bomba Gizli Mabet, Asilzadeler, Bahar ve Kelebekler ,Beyaz Lale, Mahçupluk İmtihanı
ZİYA GÖKALP:Kızıl Elma,Yeni Hayat, Türkleşmek -- İslalaşmak Muasırlaşmak, Altı ışık, Türkçülüğün Esasları, Türk medeniyet Tarihi, Malta Mektupları
MEHMET EMİN YURDAKUL:Türkçe Şiirler, Türk Sazı Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Destanı, Dicle Önünde Turan a Doğru, Zafer Yolunda,
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU: Nur Baba, Erenlerin Bağından, Rahmet, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Panorama, Ankara,
HALİDE EDİP ADIVAR: Vurun Kahpeye, Sinekli Bakkal, Türkün Ateşle İmtihanı, Dağa Çıkan Kurt
REFİK HALİT KARAY: Memleket Hikayeleri; İstanbulun İçyüzü
REŞAT NURİ GÜNTEKİN: Çalıkuşu, Damga Dudaktan Kalbe, Bir Kadın Düşmanı, Acımak, Yeşil Gece, Yaprak Dökümü, Miskinler Teknesi
YAHYA KEMAL BEYATLI: Kendi Gök Kubbemiz Eski Şiirin Rüzgarıyla, Rübailer ve Hayam Rübailerini Türkçe Söyleyiş, Aziz İstanbul Eğil Dağlar, Portreler
PEYAMİ SAFA : Sözde Kızlar, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Fatih - Harbiye Bir tereddüdün Romanı, Matmazal Norolya nın Koltuğu
SAİT FAİKABASIYANIK: Semaver, Sarnıç,Şahmerdan,
Medar-ı Maişet Motoru, Mahalle Kahvesi, Kumpanya, Şimdi Sevişme Vakti, Kayıp Aranıyor, Alemdağında Var Bir Yılan
AHMET HAMDİ TANPINAR: Huzur, Beş Şehir, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Mahur Beste, XX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi
ORHAN VELİ KANIK: Garip, Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi, La Fontaine Masalları, Karşı, Nasrettin Hoca Hikayeleri
FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL: Şarkın Sultanları, Gönülden Gönüle, Dinle Neyden, Çoban Çeşmesi, Han Duvarları, Canavar, Akıncı Türküleri
AHMET MUHİP DIRANAS: Gölgeler, O Böyle İstemezdi, Şiirler
AHMET KUTSİ TECER: Sivas Halk Şairleri Bayramı, Köylü Temsilleri, Koçyiğit Köroğlu, Bir Pazar Günü, Satılık Ev, Köşe Başı
FALİH RIFKI ATAY: Ateş ve Güneş, Deniz Aşırı, Bizim Akdeniz, Taymis Kıyıları, Tuna Kıyıları, Zeytindağı, Yolculuk Defteri, Niçin Kurtulmamak
CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI (HALİKARNAS BALIKÇISI) : Ege Kıyılarından , Aganta Burina Burinata, Merhaba Akdeniz, Deniz Gurbetçileri, Turgut Reis, Mavi Sürgün, Hey Koca Yurt
MEMDUH ŞEVKET ESENDAL: Ayaşlı ve Kiracıları, Miras
CAHİT SITKI TARANCI: Ömrümde Sükut, Otuz Beş Yaş, Düşten Güzel, Ziya ya Mektuplar
TARIK BUĞRA:Küçük Ağa, İbiş in Rüyası, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, İki Uyku Arasında, Gençlik Türküsü, Firavun İmam, Gençliğim Eyvah, Yağmur Beklerken, Dönemeçte
CAHİT KÜLEBİ: Adamın Biri, Rüzgar, Atatürk Kurtuluş Savaşında, Anadili Öğretimi, Sıkıntı ve Umut, Yangın
KEMAL TAHİR: Esir Şehrin İnsanları, Yorgun Savaşçı, Devlet Ana, Bozkırdaki Çekirdek, Körduman
NECİP FAZIL KISAKÜREK: Örümcek Ağı, Kaldırımlar, Ben ve Ötesi, Bir Adam Yaratmak, Künye, Tohum, Satırbaşı, Sonsuzluk Kervanı,
Yeterli Gelmedi mi Sorun Değil Aşağıdaki Sayfalarımızla da İlgilenebilirsiniz :)
TANZİMAT ÖNCESİ ESERLER
11. YÜZYIL
DİVAN Ü LUGATİ’T-TÜRK: Kaşgarlı Mahmut; Türkçe sözlük; Araplara Türkçeyi öğretmek maksadı ile yazılmıştır; İslâmiyet öncesi sözlü dönem eserlerimizi (sav-sagu-koşuk) örnekler; Türk illerini gösteren bir harita…
KUTADGU BİLİG: Yusuf Has Hacip. Divan edebiyatının ilk eseri; aruzla yazılan ilk eser; ilk mesnevi; ilk alegorik (sembolik/simgesel) eser; Hakaniye(Doğu) Lehçesi…
12. YÜZYIL
ATABETÜ’L-HAKAYIK: Edip Ahmet Yükneki; Mesnevi; didaktik; aruzla yazılmıştır…
DİVAN-I HİKMET: Hoca Ahmet Yesevi, “Hikmet” adı verilen dörtlüklerden oluşur; hece ile yazılmıştır; edebiyatımızın ilk Türkçe tasavvuf şiirleridir…
13. YÜZYIL
ÇARH-NÂME: Hoca Ahmet Fakîh; 100 beyitlik bir kaside; tasavvufi bilgiler içerir; dini-ahlaki bir eser…
DİVÂN-I KEBÎR: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî; tasavvufi bir aşk işlenir…
FÎHİ MÂ FÎH: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî “Ne varsa içindedir” anlamındadır; çeşitli meclislerde yaptığı sohbetleri içerir…
FÜTÜVVET-NÂME: Haliloğlu Yahya Burgazî, Mevlâna’nın Mesnevî’sinden yararlanılmıştır.
İNTİHÂ-NÂME: Sultan Veled; mesnevi…
MAKÂLAT: Hacı Bektaş-ı Velî…
MECÂLİS-İ SEB’A: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî
MESNEVİ: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî; dini- tasavvufi- ahlaki bir eser; Farsça yazılmıştır; 6 cilt…
REBÂB-NÂME: Sultan Veled; mesnevi…
RİSALETÜ’N- NUSHİYYE: Yûnus Emre; mesnevi, aruzla yazılmış didaktik bir eser…
SELÇUKLU ŞEH-NÂMESİ: Hoca Dehhânî; eser bugün elimizde değildir…
VİLAYET-NÂME: Hacı Bektaş-ı Velî…
YÛSUF U ZÜLEYHÂ: Şeyyad Hamza; mesnevi…
14. YÜZYIL
CEMŞÎD Ü HURŞÎD: Ahmedi; mesnevi…
GARİB-NÂME: Âşık Paşa, mesnevi…
İSKENDER-NÂME: Ahmedi; mesnevi…
KELİLE VE DİMNE TERCÜMESİ: Kul Mesut…
MANTIKU’T- TAYR: Gülşehrî; Attar’dan çeviridir; Tasavvufî ve alegorik bir eserdir…
SİRETÜ’N-NEBÎ: Erzurumlu Darîr; siyer; bu türün edebiyatımızdaki ilk örneği…
15. YÜZYIL
BUDALA-NÂME: Kaygusuz Abdal; mensur…
GEVHER-NÂME: Kaygusuz Abdal; manzum…
GÜLİSTAN: Kaygusuz Abdal; manzum…
HAR-NÂME: Şeyhî; mesnevi; alegorik bir eser; hiciv; insanlar arasındaki eşitsizlikleri ve haksızlık gibi görünen sosyal olayları eleştirir…
HÜSREV Ü ŞİRİN: Şeyhî, mesnevi…
KÂBUS-NÂME: Mercimek Ahmet; sade nesrin bir örneği; Farsçadan çevrilmiştir…
KİTÂB-I MİGLATE: Kaygusuz Abdal; mensur…
MECÂLİSÜ’N- NEFÂİS: Ali Şir Nevâî; tezkire; Türk edebiyatının ilk tezkire örneği…
MİNBER-NÂME: Kaygusuz Abdal; manzum…
MİZANÜ’L- EVZÂN: Ali Şir Nevâî; Türklerin kullandığı nazım ve mûsıkî şekilleri incelenmiştir…
MUHAKEMETÜ’L- LUGATEYN: Ali Şir Nevâî; Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır…
MÜZEKKİ’N-NÜFUS: Eşrefoğlu; düz yazılı, tasavvufla ilgili bir eser…
TAZARRU-NÂME: Sinan Paşa; nesir; süslü nesrin ilk örneği…
TEVÂRİH-İ ÂL-İ OSMÂNÎ: Âşıkpaşazade; tarih türünde; sade nesir; Âşıkpaşazade Tarihi olarak da bilinir…
VESİLETÜ’N- NECAT: Süleyman Çelebi; mesnevi; halk arasında “Mevlit” olarak bilinen eserdir; naat örneğidir…
TANZİMAT DÖNEMİ DERGİ VE GAZETELER
BEDİR: Ahmet Mithat Efendi; gazete; 1870 yı-lında çıkarılan kısa süreli bir gazetedir…
CERİDE-İ HAVADİS: 1840 yılında çıkarılan ilk yarı resmi gazetedir…
DEVİR: Ahmet Mithat Efendi; gazete; 1872 yı-lında çıkarılan kısa süreli bir gazetedir…
DİYOJEN: Teodar Kasap; dergi; ilk mizah dergidir…
HÜRRİYET: 1867 yılında Ziya Paşa ile Namık Kemal Londra’da beraber çıkardıkları bir gaze-tedir…
İBRET: Namık Kemal; gazete; 1872 yılında çı-karılmıştır…
MECMUA-YI FÜNUN: Münif Paşa; dergi; 1862 yılında çıkarılan ilk dergidir…
MUHBİR: Ali Suavi; gazete; 1867 yılında çıka-rılan bu gazete, dönemin yönetim biçimini sert bir dille eleştirdiği için kısa bir süre sonra ka-panmıştır…
TAKVİM-İ VAKAYİ: 1831 yılında devlet eliy-le çıkarılan ilk resmi gazetedir. Türk toplumu ilk bu gazete ile tanışmıştır. Bir resmi gazetedir, devletin yayın organıdır…
TASVİR-İ EFKÂR: 1862 yılında Şinasi tarafın-dan çıkarılmıştır; Şinasi Paris’e gidince bu ga-zeteyi Namık Kemal’e devretmiştir ve bir süre sonra da gazete kapanmıştır…
TERCÜMAN-I AHVAL: İbrahim Şinasi ile Agâh Efendi’nin 1860 yılında birlikte çıkardıkları ilk özel gazetedir. Ayrıca bu gazete ile Tanzi-mat Edebiyatı başlar…
TERCÜMAN-I HAKİKAT: 1878 yılında Ah-met Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır; II. Abdülhamit döneminde yayımlanan en önemli gazetedir; yönetime
karşı siyasal muhalefet yapmak yerine halkı eğitici ve okuma alışkanlığı kazandırıcı bir ya-yın politikası izlemiştir…
DİĞER
HİKÂYE-İ İBRAHİM PAŞA VE İBRAHİM-İ GÜLŞENİ: Hayrullah Efendi, ilk tiyatro dene-mesi, 1844
MUHAVERAT-I HİKEMİYE: Münif Paşa; düzyazı; edebiyatımızdaki ilk düzyazı çevirile-ridir; 1859 yılında Fransız yazar Fenelon’dan çevrilmiştir…
TABSIRA: Akif Paşa; anı; Türk edebiyatının anı türündeki ilk eseridir…
TELEMAK: Yusuf Kamil Paşa; roman; edebiya-tımızdaki ilk çeviri romanıdır; 1862 yılında Fran-sız yazar Fenelon’dan çevrilmiştir; eser yayım-landığı zaman büyük bir ilgi görmüş, yedi yılda dört kez basılmıştır; didaktik bir eserdir. Bu eser modern roman anlayışıyla ilgisi yoktur…
MUHADERAT: İlk kadın romancımız Fatma Aliye Hanım’ın romanı, 1892 …
ŞİNASİ
DURUB-I EMSAL-İ OSMANİYE: Şinasi; söz-lük; yazarın Türk atasözlerini derlediği bir eser-dir…
LA FONTAİNE’DEN ÇEVİRİLER: Şinasi; fabl; edebiyatımızdaki ilk fabl çevirileridir; Fransız yazar La Fontaine’den çevirmiştir…
MÜNTEHABAT-I EŞARIM: Şinasi; şiir; yaza-rın kendi yazdığı şiirlerini topladığı bir eserdir…
ŞAİR EVLENMESİ: Şinasi; tiyatro; Türk edebi-yatında batılı anlamda ilk tiyatro eseridir; bir töre komedyası özelliği taşıyan eser görücü usulü evliliğin sakıncalarını konu almaktadır; tek perdelik bir komedidir; Batı tarzında yazıl-masına karşın geleneksel Türk tiyatrosunun da etkileri görülür; klasisizm akımının etkisinde ya-zılmış üç birlik kuralına uyulmuştur; oyun kah-ramanları kendi kişiliğine uygun konuşturul-muştur; eser tekniği yerli, içeriği canlı ve sade bir dille yazılmıştır…
TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ: Şinasi; makale; edebiyatımızdaki ilk makale örneğidir; bu makaleyi ilk “ Tercüman-ı Ahval “ gazetesinde yayımlamıştır, noktalama işaretle-rini ilk defa burada uygulamıştır…
TERCÜME-İ MANZUME: Şinasi; şiir çevirisi; edebiyatımızdaki ilk şiir çevirileridir; yazarın şiir alanındaki ilk eseridir; Fransız şiirinden yaptığı çevirilerin yer aldığı bir kitaptır; La Fontaine, Racine ve Fenelon’un şiirlerini Türkçeye çevire-rek bu eserde toplamıştır; yazarın bu eseri or-taya koymadaki amacı Klasik Fransız şiirini ta-nıtmaktır…
NAMIK KEMÂL
CEZMİ: Namık Kemal; roman; Türk edebiyatı-nın ilk tarihi romanıdır; Türk – İran savaşları an-latılır; taht kavgası konu edilir; roman, Kırım Şehzadesi Adil Giray'ın yaşadığı aşk ve Cezmi'-nin onu kurtarmak isterken geçirdiği serüvenle-ri anlatır…
İNTİBAH: Namık Kemal; roman; Türk edebiya-tının ilk edebi romanıdır; eserde cariyelik konu-su işlenmiştir; roman, Ali Bey adlı toy bir deli-kanlının yaşamı ve evlilik macerası konu edinir; eser teknik olarak pek başarılı değildir; iyi ve kötü tipler gerçekten uzak, aşırı niteliklere sa-hiptir…
AKİF BEY: Namık Kemal; tiyatro; yine yazarın Magosa'da yazdığı bu eserinde, yurtsever bir deniz subayının göreve koştuğu sırada karısının kendisine bağlılık göstermeyişini anlatırken, ahlaksal bir yorum da getirmiştir…
CELALETTİN HARZEMŞAH: Namık Kemal; tiyatro; 15 perdelik tarihi bir oyundur; eser oy-nanmak için değil okunmak için yazılmıştır; Namık Kemal'in en beğendiği yapıtı olarak bilinir; oyun, Moğollara karşı İslam dünyasını koruyan Celaleddin Harzemşah'ın kişiliği çev-resinde gelişir; bu eserde Namık Kemal, İslam birliği düşüncesini kapsamlı bir biçimde sergi-lemiştir…
GÜLNİHAL: Namık Kemal; tiyatro; yazarın tiyatro eserleri içinde teknik yönden en başarılı oyunudur; yazarın, Magosa'dayken yazdığı bu eserinde baskıya ve zulme karşı duyduğu tep-kiyi dramatik bir biçimde dile getirmiştir; oyu-nun sahnelenmesinde pek çok bölüm sansür tarafından çıkarılmıştır…
KARA BELA: Namık Kemal; tiyatro; yazarın piyeslerinin içindeki en zayıfı ve kendisinin esas meseleleri ile irtibatı en gevsek olanıdır; Magosa'da yazılan bu eser, saray hizmetindeki bir harem ağasının, bir şehzadeyi seven ve babası Hint hükümdarı olan bir kıza olan aşkı ile bunların ölümlerine yol açan faciayı anlatır; bu bakımdan konusu itibariyle Kara Bela diğer tiyatrolardan
ayrılmaktadır; Kara Bela'da padişahlara ders verilmek istenmiş, sarayların iç yüzü halkın gözleri önüne serilmek istenmiştir…
VATAN YAHUT SİLİSTRE: Namık Kemâl; tiyatro; Türk Edebiyatı'nın batılı anlamda yazılıp oynanan ilk tiyatro yapıtıdır; bu oyun Gedikpaşa Tiyatrosu’nda oynanmıştır; yazarın tiyatroların içinde en çok yankı uyandıran oyunudur; teknik bakımdan kusurludur; toplu-mun bozulan moralini düzeltmek amacıyla yazılmıştır; bu oyundan sonra yazar sürgüne gönderilmiştir; kısaca bu oyunda, Türk-Rus Sa-vası'nda gönüllü olarak cepheye giden sevgili-sinin ardından, cephede O'nunla beraber bu-lunmak ve onunla aynı kaderi paylaşmak için asker kıyafetine girip, Silistre müdafasına iştirak eden genç bir kız ile genç bir adamın aşkı et-rafında gelişerek, Türk askerinin vatan uğruna gösterdiği fedakârlığı canlandırır…
ZAVALLI ÇOCUK: Namık Kemâl; tiyatro; yazar bu eserinde görücü yoluyla evlenmeye karşı çıktığı anlatır…
HIRRENAME: Namık Kemal; şiir; 1872 yılında mizah dergisi Diyojen'de yayınlanmıştır; şairin Sadrazam Mahmud Nedim Paşa'yı hicveden şiiridir…
BAHAR-I DÂNİŞ ÖNSÖZÜ: Namık Kemâl; eleştiri…
EDEBİYATIMIZ HAKKINDA BAZI MÜLA-HAZATI ŞAMİLDİR: Namık Kemal; eleştiri; edebiyatımızdaki ilk eleştiri yazısıdır, 1866 …
İRFAN PAŞA’YA MEKTUP: Namık Kemâl; eleştiri…
MUKADDEME-İ CELAL: Namık Kemâl; eleştiri; Celalettin Harzemşah oyunun başına koyduğu bir önsözdür; bu önsözde Türk edebi-yatının romantizm akı-
mının temel ilkelerini ortaya koymuştur; ayrıca Batı edebiyatı ile Doğu edebiyatını karşılaştır-mış, tiyatro, roman türleri üstünde durmuştur…
RENAN MÜDAFAANAMESİ: Namık Ke-mâl; eleştiri; yazar bu eserini, Fransa Akademisi üyesi mütefekkir Ernest Renan tarafından İsla-miyet’in ilerleme ve ilim karşıtı olduğuna dair yayımladığı kırk sayfalık makalesine karşı yazmıştır…
TAHRİB-İ HARABAT: Namık Kemâl; eleştiri; yazar bu eserini Ziya Paşa’nın yazmış olduğu “ Harabat “ adlı eserine karşı yazmıştır. Amacı, Ziya Paşa’nın çelişkili düşüncelerini eleştirmek-tir…
TAKİP: Namık Kemal; eleştiri; Ziya Paşa’ yöne-lik eleştirisini Tahrib-i Harabat sonra Takip’le sürdürmüştür…
TALİM-İ EDEBİYAT ÜZERİNE BİR RİSALE: Namık Kemâl; eleştiri…
HİLÂL-İ OSMANİ: Namık Kemâl; konusu ve biçimi yeni şiir…
HÜRRİYET KASİDESİ: Namık Kemal; şiir; bu şiirde “ hürriyet “ teması üzerinde durulmuştur; şiir dönemin sosyal ve siyasal olaylarını dile getirir; şairin hürriyete ( özgürlüğe ) olan tutku-sunun ifade eder; şairin en ünlü şiiridir…
VAVEYLA: Namık Kemâl; konusu ve biçimi yeni şiir…
MOGASA ANILARI: Namık Kemâl; anı; ya-zarın Mogasa’da sürgünde olduğu zamanlarda yazdığı anılarıdır…
EVRAK-I PERİŞAN: Namık Kemâl; Bu kitapta Selahattin Eyyüb Fatih ve Sultan Selim hakkın-da biyografileriyle, Osmanlıların yükselme de-virlerine ait Devr-i İstilâ adlı bir makalesi var-dır…
KANİJE: Namık Kemâl; tarih…
ZİYA PAŞA
DEFTER-İ ÂMÂL: Ziya Paşa; anı; Jean Jacque Rousseau’nun “ İtiraflar “ adlı eserin-den etkilenerek yazmıştır; batılı anlamda anı türünün ilk örneklerindendir; yazarın çocukluk anılarını anlattığı bir eserdir; yarım kalmış bir eserdir…
EMİLE: Ziya Paşa; düzyazı; Jean Jacque Rousseau’dan Türkçeye çok güzel bir dille çe-virdiği bir eserdir…
ENGİZİSYON TARİHİ: Ziya Paşa; tarih; çeviri bir eserdir…
EŞAR-I ZİYA: Ziya Paşa; şiir kitabı; şairin ken-di yazdığı şiirlerinin bulunduğu bir şiir kitabıdır; bu eser şairin ölümünden sonra yayınlanmış-tır…
HARABAT MUKADDİMESİ: Ziya Paşa; Ha-rabat’ın önsözü olan bu makale, bizde ilk ede-biyat tarihi taslağı sayılır. Ziya Paşa’nın burada verdiği hükümlerin yanlış ve eksik tarafları, bilgi hataları ilk önce Namık Kemal’in hücumlarına uğramıştır…
HARABAT: Ziya Paşa; antoloji; Türk edebiya-tının ilk antoloji eseridir; Türk, Arap ve Fars edebiyatından seçme şiirlerin yer aldığı bir di-van şiiri antolojisidir; ayrıca yazar bu eserin ba-şına bir önsöz koyarak Şiir ve İnşa makalesin-deki düşüncesini değiştirerek gerçek edebiya-tın Divan Edebiyatı olduğunu savunmuştur…
RÜYA: Ziya Paşa; mülakat ( röportaj ); edebi-yatımızdaki mülakat türündeki ilk eseridir; kar-şılıklı konuşmalar biçiminde yazmıştır; yazar eserinde çocukluk anılarını anlatmıştır; ayrıca yine bu eserinde Sadrazam Ali Paşa’yı eleştir-miş, onun kötü bir yönetim göstermesinden ötürü görevden alınması gerektiği üzerinde durmuştur…
ŞİİR VE İNŞA: Ziya Paşa; makale; yazar bu eserinde, Halk şiirinin bizim gerçek şiirimiz ol-duğunu söylemiş ve Divan şiirini eleştirmiştir…
ZAFERNAME: Ziya Paşa; eleştiri; nazım-nesir karışımı bir eserdir; şair bu eserinde, dönemin sadrazamı olan Ali Paşa’yı eleştirmek için yaz-mıştır; mizahi yönleri bulunan bu eser “ kaside, tahmis, şerh “ olmak üzere üç bölümden olu-şur; önemli bir hiciv örneğidir…
AHMET MİTHAT EFENDİ
DÜRDANE HANIM: Ahmet Mithat Efendi; roman; macera romanı sayılabilecek bu eser, vaka kuruluşu, aksiyonu, şahıslar kadrosu; ay-rıca aşk ve adalet duygularındaki derinliğiyle dikkat çeker; romanda, toplumda genç kızların eğitimi, evlilik kurumunu merkeze alması ba-kımından dikkate değer bir eserdir…
FELATUN BEY’LE RAKIM EFENDİ: Ahmet Mithat Efendi; roman; yazarın Rodos adasında sürgün olduğu yıllarda yazdığı bir romandır; yazar bu romanında iki tipin çatışmasını anlatır; romanda Felatun Bey, Batı’ya özenen, halktan uzaklaşan ve alafranga davranışlarıyla gülünç duruma düşen bir tiptir. Rakım Efendi ise, akıllı, yeniliklere açık, eğitime önem veren, çalışkan bir tiptir; Rakım Efendi, Ahmet Mithat Efendi’nin kendi yaşamından bir yansımasıdır adeta; ro-man romantik anlayışa uygun bir biçimde ya-zılmıştır…
HASAN MELLAH: Ahmet Mithat Efendi; ro-man…
HENÜZ ON YEDİ YAŞINDA: Ahmet Mithat Efendi; roman; Ahmet Mithat Efendi’nin doğal-cılığa yöneldiği romanıdır; romanda, Kalyopi’nin başından geçenleri anlatırken dö-nemindeki Beyoğlu’nun fuhuş dünyasını da, gerçekçi ve doğalcı bir anlatımla gözler önüne serer; bir kızın fuhuşa sürüklenmesinin nedenle-rini araştırır ve nasıl kurtulacağı konusunda, ahlâkçı bir gözle öneriler getirir…
HÜSEYİN FELLAH: Ahmet Mithat Efendi; ro-man; romanda, Hüseyin Fellah adlı bir gencin, bir gece İstanbul'da düşmanları tarafından bı-çaklanarak karanlık bir köşeye atılır. O gece kendisine yardım eden Hüsna Hanım ve kızı Şehlevend'le Hüseyin Fellah'ın yolları tekrar Cezayir'de, garip bir biçimde kesişmesinden sonraki olayları anlatır; iyiyle kötünün mücade-lesini, 'aşk' ekseninde konu alan Hüseyin Fellah “ tek başına bir okul “ olarak tanımlanan, sade bir dille, halkın zevkine göre ve halk için fay-dalı eserdir…
JÖN TÜRKLER: Ahmet Mithat Efendi; roman; Ahmet Mithat Efendi'nin 10 yıllık bir sükût dev-resinden sonra kaleme aldığı Jön Türk romanı konusunu II Abdülhamit idaresinin zulme da-yanan baskılı döneminden alır. Esasında Ab-dülhamit’e büyük bir sadakatle bağlı olduğunu bildiğimiz Ahmet Mithat’ın böyle bir konuyu ele alması, eserin 'Meşrutiyet idaresine hâkim olan ittihatçıların maddî ve manevî baskısı altında yazılmış olduğu' nu düşündürmektedir…
KARNAVAL: Ahmet Mithat Efendi; roman…
PARİS’TE BİR TÜRK: Ahmet Mithat Efendi; roman…
KISSADAN HİSSE: Ahmet Mithat Efendi; hi-kâye…
LETAİF-İ RİVAYET: Ahmet Mithat Efendi; hi-kâye; Türk edebiyatının hikâye türünün ilk ör-neğidir; 24 kitaplık bir hikâye dizisidir; bu eser-deki hikâyelerin bazıları Batı’dan adapte edil-miştir; hikâyeler de abartılı bir romantizm etkisi görülür; olması mümkün gözükmeyen olayların hikâye edildiği bu eserler sürükleyiciliği yönüy-le kendini okutmuştur…
YENİÇERİLER: Ahmet Mithat Efendi; hikâye…
MENFA: Ahmet Mithat Efendi; anı; 1873 yılın-da Rodos adasına sürgüne gönderilen yazarın bu döneme ait hatıralarını anlattığı eseridir; ayrıca bu eserinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun en karışık yıllarına ait önemli bilgiler yer almak-tadır…
AVRUPA’DA BİR CEVELAN: Ahmet Mithat Efendi; gezi yazısı; Ahmet Mithat Efendi’nin 1889'da Stockholm'de yapılan Şarkiyatçılar Kongresi'ne Osmanlı delegesi olarak gitmiş, ardından Paris'teki Dünya Sergisi'ni ve Avrupa'-nın birçok şehrini ziyaret etmiş, bu seyahatini anlattığı eseridir…
AÇIK BAŞ: Ahmet Mithat Efendi; oyun…
ÇENGİ: Ahmet Mithat Efendi; oyun…
ÇERKES ÖZDENLER: Ahmet Mithat Efendi; oyun…
EYVAH: Ahmet Mithat Efendi; oyun…
SİYAVUŞ: Ahmet Mithat Efendi; oyun…
ŞEMSETTİN SAMİ
TAAŞŞUK-I TAL’AT VE FİTNAT: Şemseddin Sami; roman; edebiyatımızdaki ilk yerli roman-dır; romantik bir aşk macerasının anlatıldığı eser tekniği ve karakterleri yönünden pek ba-şarılı değildir; romanda görücü usulü ile evlilik ve bunun sakıncaları anlatılır; eserde Talat ve Fitnat'ın aşkı anlatılır; romanın dili dönemine göre oldukça sadedir; romantizmin akımın et-kisinde yazılmış bir eserdir…
KAMUS-I ARABÎ: Şemseddin Sami; sözlük; Arapça – Türkçe bir sözlüktür…
KAMUS-I FRANSEVİ: Şemseddin Sami; söz-lük; Fransızca – Türkçe bir sözlüktür…
KAMUS-I TÜRKÎ: Şemseddin Sami; sözlük; “ Türk “ adını taşıyan ilk sözlüktür; Türkçe bir söz-lüktür; yazar bu eserinde, Osmanlıcada kulla-nılan, ancak konuşulan Türkçeye girmeyen Arapça ve Farsça sözcükleri ayıkladı, Türkçe kökenli sözcüklere ağırlık verdi; ayrıca, Türk-çeyi zenginleştirmek için dile tekrar kazandı-rılması gerektiğine inandığı doğu Türkçesine ve Anadolu Türkçesine özgü kelimelere yer ver-di…
KAMUSÜ’L ALAM: Şemseddin Sami; sözlük; çok geniş bir sözlüktür; 6 ciltlik bir ansiklopedik özelliği taşır; Türkçe hazırlanmış en kapsamlı modern ansiklopedik bir eserdir…
ROBENSON CRUSOE ( ÇEVİRİ): Şemseddin Sami; roman; ünlü İngiliz yazar Daniel Defoe’nun eserinin Türkçeye çevirisidir...
SEFİLLER ( ÇEVİRİ ): Şemseddin Sami; ro-man; ünlü Fransız yazar Victor Hugo’nun eserini Türkçeye çevirisidir…
BESA YAHUT AHDE VEFA: Şemsettin Sami, oyun…
GAVE: Şemsettin Sami; oyun
SEYDİ YAHYA: Şemseddin Sami; tiyatro; Şeydi Yahya, Şemsettin Sami'nin ikinci tiyatro oyunudur. Matbuatı Ceyyide yayınlarının ikin-cisi olarak yayınlanan oyun, "beş fasıldan iba-ret bir facia"dır. Oyunun ilk iki perdesi Raze ka-lesinde, son üç perdesi ise Kaştale şehrinde geçer. Olay hicri 9. yüzyılın sonları ile 10. yüzyı-lın başlarında Endülüs'te cereyan etmektedir…
AHMET VEFİK PAŞA
LEHÇE-İ OSMANÎ: Ahmet Vefik Paşa; söz-lük; yazar bu sözlüğünde Türkçe sözcüklerle dilimizde kullanılmakta olan yabancı sözcükle-ri ayrı ayrı toplamıştır; ayrıca bu sözlükte “ Türk “ sözcüğünün açıklanmasında Osmanlıların büyük Türk milletinin bir parçası olduğunu orta-ya koymuştur…
MÜNTAHABAT-I DURUB-I EMSAL : Ah-met Vefik Paşa; sözlük; yazarın Türk atasözlerini toplayıp derlediği bir atasözü sözlüğüdür…
ŞECERE-İ TÜRK: Ahmet Vefik Paşa; tarih; Ebulgazi Bahadır Han’ın eserinin Osmanlıcaya çevirisidir…
ADAMCIL ( MANZUM ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
SAVRUK (MANZUM ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
TARTÜF ( MANZUM ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
DON CİVANİ ( MENSUR ÇEVİRİ ) : Ah-met Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
DUDU KUŞLARI ( MENSUR ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
İNFİAL-İ AŞK (MENSUR ÇEVİRİ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
KADINLAR MEKTEBİ ( MANZUM ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız ya-zar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
KOCALAR MEKTEBİ ( MANZUM ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız ya-zar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
OKUMUŞ KADINLAR ( MENSUR ÇEVİRİ ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız ya-zar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
AZARYA ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
DEKBAZLIK ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
MERAKİ ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Pa-şa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin ese-rinin Türkçeye uyarlamasıdır…
TABİB-İ AŞK ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
YORGAKİ DANDİNİ ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
ZOR NİKÂHI ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
ZORAKİ TABİB ( UYARLAMA ) : Ahmet Vefik Paşa; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye uyarlamasıdır…
DİREKTÖR ÂLİ BEY
AYYAR HAMZA ( UYARLAMA ): Direktör Ali Bey; komedi; ünlü Fransız yazar Moliere’nin eserinin Türkçeye çevirisidir…
KOKONA YATIYOR: Direktör Ali Bey; ko-medi…
LEHÇETÜ’L HAKAYIK: Direktör Ali Bey; söz-lük; yarın mizahi bir sözlüğüdür, ilk özdeyişler kitabı olarak da kabul edilir…
MİSAFİR-İ İSTİSKAL: Direktör Ali Bey; kome-di…
SEYAHAT JURNALI: Direktör Ali Bey; gün-lük; Türk edebiyatının batılı anlamda ilk günlük türünde eserdir…
ABDÜLHAK HAMİT TARHAN
DUHTER-İ HİNDU: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun; yazar bu oyununda uzak bir ül-kede geçen bir olayı anlatmıştır…
EŞBER: Abdülhak Hamit Tarhan; aruzla yazılan ilk manzum oyun, 1880 …
FİNTEN: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun; yazarın en başarılı oyundur; 19. yüzyıl İngiltere’nde geçen bu oyunda Macbeth’in etkisi vardır…
İÇLİ KIZ: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun…
İLHAN: Abdülhak Hamit Tarhan; manzum oyun…
LİBERTE: Abdülhak Hamit Tarhan; manzum oyun…
MECERA-YI AŞK: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun; yazarın ilk tiyatro eserdir; yazarın Tarhan’daki hayatını anlattığı bir eserdir…
NESTEREN: Abdülhak Hamit Tarhan; manzum oyun; yazar bu eserinde zalim bir hükümdara başkaldırmayı anlatır; bu eserden sonra yaza-rın Paris Büyükelçiliği'nde İkinci Kâtipliği göre-vinden alınır...
SABR U SEBAT: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun…
SARDANAPAL: Abdülhak Hamit Tarhan; manzum oyun…
TARIK YAHUT ENDÜLÜS FETHİ: Abdülhak Hamit Tarhan; mensur oyun…
TEZER: Abdülhak Hamit Tarhan; manzum oyun…
ZEYNEP: Abdülhak Hamit Tarhan; yarısı man-zum, yarısı mensur oyun…
BUNLAR O’DUR: Abdülhak Hamit Tarhan; şair bu şiirinde ölüm teması üzerinde durmuştur
DİVANELİKLERİM YAHUT BELDE: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; yazar bu şiirini Batı nazım biçimleriyle yazmıştır; şiirde yazarın Paris izlenimlerini anlatılır…
GARAM: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; şair bu şiirinde hüzünlü bir aşk hikâyesini anlatmıştır…
HACLE: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; şiirde ölüm teması ele alınmıştır…
İLHAM-I VATAN: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; şair bu şiirinde yurt sevgisini konu edinmiş-tir…
MAKBER: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; yazar bu şiirini, ilk eşi Fatma Hanım’ın Beyrut’ta ölümü üzerine yazmıştır, şiirde derin bir ölüm teması işlenmiştir; yazarın en meşhur şiiridir…
ÖLÜ: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; şiirde ölüm teması ele alınmıştır…
SAHRA: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; edebi-yatımızdaki ilk pastoral şiirdir; yazarın ilk şiiridir; yazarın bu eserinde pastoral nitelikli şiirleri var-dır; bunlar gözleme dayanmayan, kır ve köy hayatının övgüsü olan şiirleridir…
TAYFLAR GEÇİDİ: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir kitabı…
VALİDEM: Abdülhak Hamit Tarhan; şiir; ede-biyatımızdaki kafiyesiz ilk şiirdir; şair bu şiirinde annesini anlatmıştır…
RECAİZADE MAHMUT EKREM
ARABA SEVDASI: Recaizade Mahmut Ek-rem; roman; Türk edebiyatının ilk realist ( ger-çek ) romanıdır; yazar
bu romanda yanlış Batılaşma anlayışını mizahi öğelerle
gözler önüne sermektedir; romanda geçen olaylar ve karakterler bütünüyle doğal ve yer-lidir; roman, Batılaşmayı yanlış anlayan, kendi kültürüne yabancılaşmış
bir genç olan Bihruz Bey’in yaşadıklarını anlatır; yazar yanlış Batılaşmayı anlatırken Bihruz Bey’in içine düştüğü Batı hayranlığına uğruna yapılan komiklikleri anlatır…
MUHSİN BEY: Recaizade Mahmut Ekrem; hikâye…
ŞEMSA: Recaizade Mahmut Ekrem; hikâye…
AFİFE ANJELİK: Recaizade Mahmut Ekrem; tiyatro; yazarın ilk tiyatro eserdir; yazar bu ese-rinde, daha çok devrin tiyatroya olan eğilimleri dolayısıyla yazarı tarafından bu yolda denen-miş bir eserdir; eser, edebiyat tarihimizin öncü birikimleri arasında sayılmalıdır…
ATALA: Recaizade Mahmut Ekrem; oyun; ya-zar bu eserini, Fransız yazar Chateaubriand roman türündeki eserini Türkçeye çevirerek oyun haline getirmiştir…
ÇOK BİLEN ÇOK YANILIR: Recaizade Mahmut Ekrem; tiyatro; komedi türünde yazıl-mış bir eserdir; yazar bu eserinin konusunu Binbir Gündüz Hikâyeleri’nden almıştır; eserde, kendi kazdığı kuyuya yine kendisi düşen Ma-raş kadısı Azmi Efendi'nin serüvenini anlatır…
VUSLAT: Recaizade Mahmut Ekrem; tiyatro; yazarın bu eserinde, Namık Kemal’in eseri olan “ Zavallı Çocuk “ adlı tiyatro eserinin etkisinde kaldığı görülür…
AH NEJAT: Recaizade Mahmut Ekrem; şiir; 15 yaşındayken veremden ölen oğlunun anısına kaleme aldığı şiiridir; elem ve hüznün ağır bas-tığı bir şiirdir…
NAĞME-İ SEHER: Recaizade Mahmut Ek-rem; şiir kitabı; şairin ilk şiir kitabıdır; buradaki şiirleri genellikle Divan şiirinin özelliklerini taşı-yan şiirleridir…
NİJAD EKREM: Recaizade Mahmut Ekrem; şiir kitabı; 1900'de henüz 15 yaşındayken ve-remden ölen oğlunun anısına kaleme aldığı eseridir; içinde oğlunun yazıları da vardır…
PEJMÜRDE: Recaizade Mahmut Ekrem; şiir kitabı…
YADİGÂR-I ŞEBAB: Recaizade Mahmut Ekrem; şiir kitabı; şairin Tanzimat şiiri geleneğine uygun yazdığı şiirleridir; şiirlerinde bireysel temalara yer vermiştir…
ZEMZEME 1-2-3: Recaizade Mahmut Ekrem; şiir kitabı…
TAKDİR-İ ELHAN: Recaizade Mahmut Ek-rem; eleştiri; yazarın şiirle ilgili görüşlerini yer aldığı Zemzeme adlı şiir kitabının önsözüne koyduğu eleştiri türündeki bir eserdir; yazar bu eserinde kafiyenin kulak için olduğunu savun-muştur. Buna karşılık Muallim Naci’de kafiyenin göz için olduğunu savunarak Zemzeme’ye kar-şı Demdeme’yi yazmıştır…
KUDEMADAN BİRKAÇ ŞAİR: Recaizade Mahmut Ekrem; eleştiri; biyografik bir eserdir; eserde bazı şairleri kendi kişisel duygularıyla eleştirmiştir…
ZEMZEME ÖNSÖZÜ: Recaizade Mahmut Ekrem; eleştiri…
TALİM-İ EDEBİYAT: Recaizade Mahmut Ek-rem; düzyazı; yazarın kendi hazırladığı edebi-yatla ilgili görüşlerini bir araya getirdiği bir ki-taptır; bir ders kitabıdır; öğretmenlik yaparken öğrencilerine okuttuğu bir eserdir; Yeni edebi-yatı örneklendiren bir eserdir…
SAMİPAŞAZADE SEZAİ
SERGÜZEŞT: Sami Paşazade Sezai; roman; romanın Türk edebiyatındaki önemi, romantizm akımından realizme geçişini gösteren bir eser-dir; edebiyatımızdaki ilk gerçekçi romanlardan biridir; yazar bu romanda esaret ve insan tica-reti konuşlarını eleştirmiştir; romanda, Kafkas-ya’dan kaçırılarak İstanbul’a getirilen dokuz yaşarında güzel bir Çerkez kızı olan Dilber’in yaşadığı sıkıntıları anlatır…
KÜÇÜK ŞEYLER: Sami Paşazade Sezai; hikâ-ye; edebiyatımızdaki Batılı anlamda ilk hikâye eseridir; küçük hikâye türünün ilk örneğidir; yazar bu eserini Alphonse Daudet’in etkisiyle yazmıştır…
ŞÎR: Sami Paşazade Sezai; tiyatro; üç perdelik bir oyundur…
İCLÂL: Sami Paşazade Sezai; anı; yazarın bu eserinde, yeğeni İclâl’in ölümü üzerine yazdığı mersiye, bazı nesirleri ve hatıraları vardır…
RUMUZ-UL EDEP: Sami Paşazade Sezai; anı, gezi yazısı ve söyleşi türündeki bir eserdir…
MUALLİM NACİ
ATEŞPARE: Muallim Naci; şiir kitabı…
FÜRUZAN: Muallim Naci; şiir kitabı…
SÜNBÜL: Muallim Naci; şiir kitabı…
ŞERARE: Muallim Naci; şiir kitabı…
KÖYLÜ KIZLARIN ŞARKISI: Muallim Naci; şiir; edebiyatımızda köyden söz eden ilk şiir-dir…
DEMDEME: Muallim Naci; şiir - eleştiri; Recaizade Mahmut Ekrem’in Zemzeme ve Takdir-i Elhan’daki eleştirilerine karşı yazmıştır…
ISTILAHAT-I EDEBİYE: Muallim Naci; eleştiri; edebiyatla ilgili terimlerin olduğu eleştiri türün-deki bir eserdir…
LÜGAT-I NACİ: Muallim Naci; sözlük; yazar bu eserinde, Osmanlı Türkçesine Arapça, Fars-çadan geçmiş kelimelerle Batı dillerinden geçmiş kelimeleri içinde toplamış, tamamen edebi bir lügat oluşturmuştur…
ÖMER’İN ÇOCUKLUĞU: Muallim Naci; anı; yazar bu eserinde, sekiz yaşına kadar yaşadığı günleri anlattığı bir anı kitabıdır; yazar çocuk-luk günlerini anlatırken, içinde yaşadığı toplu-mun inançları, gelenekleri, hassasiyetleri konu-sunda pek çok bilgiyi de okuruna aktarır…
NABİZADE NAZIM
HEVES ETTİM: Nabizade Nazım; şiir kitabı…
KARABİBİK: Nabizade Nazım; roman; edebi-yatımızda ilk köy romanı olarak kabul edilir; eser romandan çok uzun hikâye özelliklerine sahiptir; edebiyatımızda realizmin başarılı ör-nekleri arasında yer alır; yazar bu romanında, Antalya’nın Kaş ilçesinin Beymelik köyünde babasından kalma tarlanın dört dönümünü komşusuna satan Karabibik’in, kalan sekiz dö-nümünü de Yosturoğlu’na kaptırmamak için ortaya koyduğu çabayı anlatır…
YADİGÂRLARIM: Nabizade Nazım; hikâ-ye…
ZAVALLI KIZ: Nabizade Nazım; hikâye…
ZEHRA: Nabizade Nazım; roman; edebiyatı-mızın ilk tezli romanıdır; ilk psikolojik roman denmesi de sayılır;
yazar romanında “ kıskançlık “ teması üzerinde durmuştur; romandaki psikolojik tahliller ve kıskançlık psikolojisinin geliştirilmesi özenle anlatılmıştır; yazar olayı ve olayın geçtiği çev-reyi realist bir biçimde anlatmıştır…
DİVAN EDEBİYATI
13.yy
Mevlana: Mesnevi,Divan-ı Kebir, Fihi Mafih, Mektubat, Mecalis-i Seba,
Hoca Dehhani: Selçuklu Şehnamesi
14.yy
Gülşehri: Mantıku’t-Tayr
AşıkPaşa: Garipname
Kadı Burhaneddin: Divan
Ahmedi: İskendername, Cemşid ü Hurşid,Divan
15.yy
Şeyhi: Harname, Hüsrev ü Şirin, Divan
Ahmed Paşa: Divan
Necati: Divan
Süleyman Çelebi: Vesileyü’n-Necat(Mevlid),
Ali Şir Nevai: Mecalisü’n-Nefais, Muhakemetü’l-Lügateyn,Mizanü’lEvzan, Leyla vü Mecnun,
Ferhad ü Şirin…
NESİR
Sinan Paşa: Tazarruname, Tezkiretü’l Evliya
Mercimek Ahmed: Kaabusname
16.yy
Fuzuli: Şikayetname, Leyla İle Mecnun, Divan, Beng ü Bade,…
Zati: Divan, Edirne Şehrengizi
Baki: Dinvan, Kanuni Mersiyesi
NESİR
Evliya Çelebi: Seyahatname
Katip Çelebi: Keşfü’z-Zünun, Cihannüma…
Seydi Ali Reis: Miratü’l-Memalik
Naima: Naima Tarihi
Peçevi: Peçevi Tarihi
17.yy
Nefi: Siham-ı Kaza, Divan
Nabi: Hayriye, Hayrabad, Divan
Naili: Divan
18.yy
Nedim: Divan
Şeyh Galib: Hüsn ü Aşk, Divan
TANZİMAT EDEBİYATI(1860-1895)
Şinasi:Şair Evlenmesi(tiy),
Müntehabat-ı Eşar(şiir),
Durub-ı Emsal-i Osmani(sözlük),
Tercüman-ı Ahval(Agah Ef. İle), Tasvir-i Efkar
Ziya Paşa: Harabad, Zafername, Eşar-ı Ziya, Terkib-i Bend, Terci-i Bend(şiir),
Rüya(mülakat)..
Halit Ziya Uşaklıgil: Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Nemide, Kırık Hayatlar, Ferdi ve Şürekası, Bir Ölünün Defteri..(roman)
İzmir Hatıraları,Aşka Dair, Onu Beklerken, Kadın Pençesi,..(hikaye)
Füruzan, Kabus, Fare(tiy)
Kır Yıl, Saray ve Ötesi..(anı)
Mehmet Rauf: Eylül,
Ferda-yı Garam, Karanfil ve Yasemen, Genç Kız Kalbi, Son Yıldız(roman)
Kadın İsterse, Bir Aşkın Tarihi…(hikaye)
Pençe, Cidal..(tiy)
Siyah İnciler(mensur şiir)
Hüseyin Cahit Yalçın:Nadide,Hayal İçinde(roman)
Hayat-ı Muhayyel, Hayat-ı Hakikiye Sahneleri,..(hik)
Kavgalarım(nesir)
FECR-İ ATİ EDEBİYATI(1909-1911)
Ahmet Haşim: Göl Saatleri, Piyale(şiir)
Frankfurt Seyahatnamesi(gezi)
Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan(nesir)
MİİLİ EDEBİYAT(1911-1923)
Mehmet Emin Yurdakul: Türk Sazı, Türkçe Şiirler, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri..
Türk’ün Hukuku..(nesir)
Ziya Gökalp: Kızılelma, Altın Işık, Yeni Hayat(şiir)
Malta Mektupları(mektup)
Türkçülüğün Esasları, Türkleşmek-İslamlaşmak-Muasırlaşmak, Türk Medeniyeti Tarihi…(nesir)
Ali Canip Yöntem: Türk Edebiyatı Antolojisi Milli Edb. Meselesi…
Ömer Seyfettin: Efruz Bey, Ashab-ı Kehfimiz(roman)
Falaka, Yüksek Ökçeler, Bomba, Beyaz Lale, Gizli Mabed, Bahar ve Kelebekler, Yalnız Efe, Kaşağı, İlk Düşen Ak, Pembe İncili Kaftan(hikaye)
Türklük Ülküsü..(inceleme)
Şiirler
Ahmet Hikmet Müftüoğlu: Çağlayanlar, Gönül Hanım, Haristan ve Gülistan(roman ve hik.)
Mehmet Fuat Köprülü: Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edb. Tarihi, Türk Saz Şairleri, TDE Hakkında Araştırmalar..
MİLLİ EDEBİYAT AKIMINDAN ETKİLENENLER
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Kiralık Konak, Yaban, Nur Baba, Sodom ve Gomore, Ankara, Panaroma, Hep O Şarkı, Hüküm Gecesi(roman)
Milli Savaş Hikayeleri, Bir Serencam..(hikaye)
20.YY. TÜRK EDEBİYATINDA BAĞIMSIZ SANATÇILAR
Hüseyin Rahmi Gürpınar:Şık, İffet, Şıpsevdi, Mürebbiye, Gulyabani, Kuyruklu yıldız Altında Bir İzdivaç, Nimetşinas, Son Arzu, Metres…(roman)
Tiyatro ve öyküleri de vardır.
Mehmet Akif Ersoy: Safahat(I.Kitap-Safahat, II.Kitap-Süleymaniye Kürsüsünde, III.Kitap-Hakkın Sesleri, IV.Kitap-Fatih Kürsüsünde, V.Kitap- Hatıralar, VI.Kitap- Asım, VII.Kitap- Gölgeler)
Yahya Kemal Beyatlı:Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgarıyla, Rübailer ve Hayam Rübailerini Türkçe Söyleyiş..(şiir)
Aziz İstanbul, Eğil Dağlar, Siyasi Hikayeler, Siyasi ve Edebi Portreler, Edebiyata Dair…(nesir)
Ahmet Rasim: Gülüp Ağladıklarım, Ramazan Sohbetleri, Ömr-i Edebi..(anı)
Şehir Mektupları(mektup)
Muharrir Bu Ya, Şair, Edip(biyografi)
Rıza Tevfik Bölükbaşı: Serab-ı Ömrüm(şiir)
Anı, eleştiri gibi alanlarda da eser vermiştir.
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Sait Faik Abasıyanık: Semaver, Sarnıç, Son Kuşlar, Alemdağ’da Var Bir Yılan, Şahmeran, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Havuz Başı, Kumpanya…(öykü)
Medar-ı Maişet Motoru, Kayıp Aranıyor, Yaşamak Hırsı(roman)
Şimdi Sevişme Vakti(şiir)
Sabahattin Ali: Kuyucaklı Yusuf*, İçimizdeki Şeytan..(roman)
Değirmen, Kağnı, Sırça Köşk, Yeni Dünya(öykü)
Dağlar ve Rüzgar, Kurbağaların Serenadı..(şiir)
Memduh Şevket Esendal: Mendil Altında, Ev Ona Yakıştı, Otlakçı…(öykü)
Ayaşlı ve Kiracıları, Miras, …(roman)
Abdülhak Şinasi Hisar: Fehim Bey ve Biz, Çamlıca’daki Eniştemiz,..(roman)
Boğaziçi Mehtapları, Boğaziçi Yalıları, Geçmiş Zaman Köşkleri, İstanbul ve Pieere Loti..(anı,deneme)
Aşk İmiş Her Ne Var Alemde, Geçmiş Zaman, Fıkraları(antoloji)
Neyzen Tevfik:Hiç, Azab-ı Mukaddes
Sezai Karakoç: Mona Rosa, Körfez, Hızır’la Kırk Saat, Leyla ü Mecnun, Ayinler, Alın Yazısı..(şiir)
Yunus Emre, Mevlana, Mehmet Akif(inceleme)…..
Necati Cumalı: Mine, Nalınlar, Derya Gülü, Yaralı Geyik…(oyun)
Susuz Yaz, Yalnız Kadın, Ay Büyürken..(öykü)
Tütün Zamanı, Yağmurlar ve Topraklar, Acı Tütün, Aşk Da Gezer..(roman)
Haldun Taner: Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Eşeğin Gölgesi, Fazilet Eczanesi…(oyun)
Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu, On İkiye Bir Var, Kızıl Saçlı Amazon, Yaşasın Demokrasi, Ay şığında Çalışkur, Sancho’nun Sabah Yürüyüşü(öykü)
Keşanlı Ali Destanı,
Aziz Nesin: Zübük, Tatlı Betüş, Şimdiki Çocuklar Harika, Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz…(roman)
Damda Deli Var, Gıdıgıdı, Nazik Alet, Yaşasın Memleket, Kördöğüşü…(öykü)
Hadi Öldürsene Canikom..(oyun)
Kemal Tahir: Sağırdere, Esir Şehrin İnsanları, Devlet Ana, Rahmet Yolları Kesti, Yedi Çınar Yaylası, Yol Ayrımı, Yorgun Savaşçı…(roman)…
Orhan Kemal:Ekmek Kavgası, Mahalle Kavgası, Önce Ekmek, Babil Kulesi, Kardeş Payı..(öykü)
Baba Evi, Avare Yıllar, Cemile, Eskici ve Oğulları, Gurbet Kuşları,…(roman)
Yaşar Kemal:İnce Memed, Yılanı Öldürseler, Yer Demir Gök Bakır, Üç Anadolu Efsanesi, Ağrı Dağı Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Çakırcalı Efe, Yusufçuk Yusuf,Fırat Suyu Kan Akıyor, Allah’ın Askerleri,sarı Sıcak….(roman,öykü)
Tarık Buğra: Küçük Ağa, Osmancık, Firavun İmanı, Gençliğim Eyvah, Yağmur Beklerken, Yalnızlar…(roman)
Yarın Diye Bir Şey Yoktur, Oğlumuz,..(öykü)
İbiş’in Rüyası, Ayakta Durmak İstiyorum..(oyun)….
Cahit Külebi: Adamın Biri, Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda, Rüzgar,…(şiir)
Arif Nihat Asya: Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor, Dualar ve Aminler, Heykeltıraş, Yastığımın Rüyası, Ayetler…(şiir)…
Cevat Şakir Kabaağaçlı(Halikarnas Balıkçısı): Aganta Burina Burinata, Uluç Reis, Turgut Reis…(roman)
Ege Kıyılarında, Merhaba Akdeniz, Ege’nin Dibi, Yaşasın Deniz, Gülen Ada,……(öykü)
Anadolu Efsaneleri, Anadolu Tanrıları, Hey Koca Yurt, Anadolu’nun Sesi…(mitoloji, inceleme,deneme)
Namık Kemal: İntibah, Cezmi(roman),
Vatan Yahut Silistre, Akif Bey, Gülnihal, Kara Bela, Zavallı Çocuk, Celaleddin Harzemşah(tiy),
Tahrib-i Harabad, Takip(eleştiri),…
Recaizade Mahmut Ekrem: Araba Sevdası(roman)
Afife Anjelik, Çok Bilen Çok Yanılır..(tiy)
Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Pejmürde,Nejad, Zemzeme(şiir)
Takdir-i Elhan(eleştiri)
Talim-i Edebiyat(edb. Bilgileri)…
Abdülhak Hamit Tarhan: Makber, Sahra,Belde Ölü, Havle, Divaneliklerim..(şiir)
Macera-yı Aşk, İçli Kız, Duhter-i Hindu, Tarık, Nesteren, Eşber, Zeyneb, Fitnen..(tiy)
Ahmet Mithat Efendi: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Bey’le Rakım Efendi, Henüz 17 Yaşında, Dürdana Hanım, Paris’te Bir Türk(roman)
Letaif-i Rivayat(hikaye)
Bedir, Tercüman-ı Hakikat(gazete)..
Şemseddin Sami: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat(roman)
Kamus-i Türki, Kamus-i Arabi..(sözlük)
Sefiller, Robinson,..(çeviri)…
Ahmet Vefik Paşa: Lehçe-i Osmani, Şecere-i Türk, Tarih-i Osmani..
Samipaşazade Sezai: Sergüzeşt(roman)
Küçük Şeyler(hikaye),
Şir(tiy)
Muallim Naci: Ateşpare, Şerare, Füruzan(şiir)
Demdeme(eleştiri)
Islahat-ı Edebiye(edebi bilgiler)
Lügat-i Naci(sözlük)
Nabizade Nazım: Karabibik, Zehra
Zavallı Kız, Bir Hatıra,..(hikaye)
Ahmet Hamdi Tanpınar: Mahur Beste, Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, …(roman)
Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Yaz Yağmuru, Hikayeler(öykü)
Beş Şehir, Edebiyat Üzerine Denemeler(deneme)
19.Asır Türk Edb. Tarihi…(inceleme)
Bütün Şiirleri
Peyami Safa: Fatih-Harbiye, Yalnızız, Sözde Kızlar, Mahşer, Bir Akşamdı, Bir Tereddütün Romanı, Canan, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noralya’nın Koltuğu, Biz İnsanlar…(roman)
Eğitim-Gençlik-Üniversite, Doğu-Batı Sentezi, Din-İnkılap-İrtica, Avrupa ve Biz…(inceleme,deneme)
Necip Fazıl Kısakürek: Çile, Sonsuzluk Kervanı, Kaldırımlar, Ben ve Ötesi..(şiir)
Aynadaki Yalan, Kafa Kağıdı, Birkaç Hikaye…
Tohum, Bir Adam Yaratmak, Para, Sabırtaşı, Reis Bey, Ahşap Konak, Künye, Yunus Emre…(oyun)
Son Devrin Din Mazlumları, Çöle İnen Nur, Çerçeve, Cinnet Müstatili…(nesir)
Cahit Sıtkı Tarancı: Otuz Beş Yaş, Ömrümde Sükut, Düşten Güzel(şiir)
Ziyaya Mektuplar(mektup)
Ahmet Muhip Dıranas: Şiirler, Kırık Saz
Gölgeler, O Böyle İstemezdi, Çıkmaz, Oyunlar(tiy.)
Fazıl Hüsnü Dağlarca: Üç Şehitler Destanı, Çocuk ve Allah, Daha, Yedi Mehmetler, Çanakkale Destanı, Kınalı Kuzu Ağıdı, 19 Mayıs Destanı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk…(şiir)
Nurullah Ataç: Okuruma Mektuplar, Günce I-II, Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Söyleşiler, Söz Arasında, Diyelim…(deneme,eleştiri,inceleme)
Ahmet Kutsi Tecer: Şiirler/Koçyiğit Köroğlu, Köşebaşı, Satılık Ev, Bir Pazar Günü,…(oyun)
Sivas Halk Şairleri Bayramı, Köylü Temsilcileri
Mithat Cemal Kuntay: Üç İstanbul(roman)
İstiklal Şairi Mehmet Akif, Namık Kemal..(biyografi)
Kemalettin Kamu: Bingöl Çobanları, Gurbet, Gurbette Renkler, Gurbet Geceleri…(şiir)
Orhan Veli Kanık: Garip, Vazgeçemediğim, Yenisi, Karşı, Destan Gibi, Bütün Şiirleri
La Fontaine, Bindiğimiz Dal,..(nesir)
Melih Cevdet Anday: Rahatı Kaçan Ağaç, Garip, Yan Yana…(şiir)
Sabahattin Eyuboğlu: Sanat Üzerine Denemeler, Mavi ve Kara, Montaigne..(deneme)
Atilla İlhan: Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Elde Var Hüzün, Ayrılık Sevdaya Dahil…(şiir)
Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sokaktaki Adam, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Zenciler Birbirine Benzemez…(roman)
Abbas Yolcu, Hangi Sol, Hangi Atatürk, İkinci Yeni Savaşı, Batı’nın Deli Gömleği…(gezi, deneme, eleştiri)
Cemil Meriç: Umrandan Uygarlığa, Kırk Ambar, Hint Edebiyatı, Mağaradakiler, Bu Ülke, Işık Doğudan Gelir…
Nihat Sami Banarlı: Türkçeni Sırları, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Yahya Kemal Yaşarken, Edebi Bilgiler…..
Ruşen Eşref Ünaydın: Diyorlar Ki, Geçmiş Günler, Atatürk’ü Özleyiş, Atatürk..
Ümit Yaşar Oğuzcan: Şiirde Kırk Yıl, Aşk Mıydı O, Önce Sen Sonra Sen, İki Kişiye Bir Dünya, Hüzün Şarkıları, Seninle Ölmek İstiyorum…(şiir)..Çarşaf dergisinde de mizahi şiirler yazmıştır.
Oğuz Atay: Tutunamayanlar, Bir Bilim Adamının Romanı, Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken(roman,öykü)
Adalet Ağaoğlu: Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi, Fikrimin İnce Gülü, ….(roman)
Evcilik Oyunu, Çatıdaki Çatlak, Sınırlarda….(oyun)
Orhan Pamuk: Kara Kitap, Benim Adım Kırmızı, Yeni Hayat,Kar, Cevdet Bey ve Oğulları, Sessiz Ev, Beyaz Kale(roman)
Aka Gündüz: Dikmen Yıldızı, Bir Şoförün Gizli Defteri, İki Süngü Arasında…
Cahit Zarifoğlu: İşaret Çocukları, Menziller, Yedi Güzel Adam, Şiirler
Yürek Dede ile Padişah, Ağaçkakanlar, Serçekuş, Savaş Ritmleri..(roman)
Pertev Naili Boratav: Folklor ve EdebiyatI-II, Halk Hikayeleri ve Halk Hikayeciliği, ….(edebi bilgiler)
Behçet Necatigil: Kapalı Çarşı, Sevgilerde, İki Başına Yürümek…(şiir)
Yıldızlara Bakmak, Gece Aşevi, Üç Turunçlar…(radyo oyunu)
SERVET-İ FÜNUN EDEBİYATI(1896-1901)
Tevfik Fikret: Rüban-ı Şikeste, Rübab’ın Cevabı, Haluk’un Defteri, Tarih-i Kadim, Doksan Beşe Doğru, Şermin(şiir)
Cenab Şahabettin: Tamat, Cenab’ın Şiirleri
Hac Yolunda, Suriye Mektupları, Avrupa Mektupları(gezi)
Evrak-ı Eyyam(nesir)
Yiryaki Sözleri(özdeyiş)
Körebe, Yalan, Küçükbeyler(tiy)
Zoraki Diplomat, Politikada 45 yıl, Gençlik ve Edb. Hatıraları..(anı)
Ahmet Haşim, Atatürk(monografi)
Erenlerin Bağından(şiir)…
Halide Edip Adıvar: Sinekli Bakkal, Vurun Kahpeye, Handan, Zeyno’nun Oğlu, Ateşten Gömlek, Tatarcık, Kalp Ağrısı…(roman)
Dağa Çıkan Kurt, İzmir’den Bursa’ya, Harap Mabetler..(öykü)
Türk’ün Ateşle İmtihanı, Mor Salkımlı Ev, Kenen Çobanları(anı)….
Reşat Nuri Güntekin: Çalıkuşu, Gizli El, Yaprak Dökümü, Acımak, Gökyüzü, Miskinler Tekkesi, Kızılcık Dalları, Dudaktan Kalbe, Yeşil Gece, Bir Kadı Düşmanı, Kavak Yelleri, Kan Davası…(roman)
Leyla ile Mecnun, Gençlik ve Güzellik…(öykü)
Hançer, Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti, Yaprak Dökümü, Eski Rüya, istiklal…(oyun)
Anadolu Notları(gezi)
Dil ve Edebiyat(eğitim)
Refik Halit Karay: İstanbul’un İçyüzü, Çete, Sürgün, Yezidin Kızı, Bugünün Saraylısı…(roman)
Memleket Hikayeleri, Gurbet Hikayeleri(öykü)*
Sakın Aldanma İnanma Kanma, Kirpinin Dedikleri, Agop Paşa’nın Hatıraları, Guguklu Saat…(mizah)*
Makyajlı Kadın, Tanrı’ya Şikayet…(günlük)…
Falih Rıfkı Atay: Zeytindağı, Çankaya, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Atatürk’ün Hatıraları, Batış Yılları, Ateş ve Güneş, Atatürk Ne İdi?..(anı)*
Denizaşırı, Bizim Akdeniz, Taymis Kıyıları, Tuna Kıyıları, Yolcu Defteri, Hind…(gezi)*
BEŞ HECECİLER
Faruk Nafiz Çamlıbel: Han Duvarları, Gönülden Gönüle, Çoban Çeşmesi, Dinle Neyden, Zindan Duvarları…(şiir)*
Canavar, Akın, Yayla Kartalı…(oyun)
Yıldız Yağmuru(roman)
Enis Behiç Koryürek: Miras,Güneşin Ölümü…(şiir)
Halit Fahri Ozansoy: Aruza Veda*, Efsaneler, Rüya…(şiir)
Sulara Giden Köprü, Aşıklar Yolunun Yolcuları(roman)
Orhan Seyfi Orhon: Gönülden Gönüle, Fırtına ve Kar…(şiir)
Çocuk Adam(roman)
Yusuf Ziya Ortaç: Yanardağ, Akından Akına…(şiir)
Üç katlı Ev, İsmet İnönü…(roman)
Nikahta Keramet..(oyun)
|
|
|
|
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder