TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA ROMAN:(1.KUŞAK) -DERS NOTU

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA ROMAN

*Batı edebiyatında romanın 17 yy başlarında ortaya çıktığı kabul edilir.
*Miguel de Cervantes in Don kişot adlı eseri ile başlatılır
* Türk edebiyatına romanın girmesi ve yerleşmesi zaman almıştır.bunun nedeni geleneksel öykücülüğün rolü ve sanatçıların
bu yeni türü ve özelliklerini tanıma sürecidir
*yenileşmenin rekne dönemlerinde ise öykü ile roman henüz bi rayırıma tabi tutlmadığı için bu iki türün ortak özelliklerini taşıyan
eserler ortaya çıkar.
-Ahmet Mithat ın uzun öyküleri buna bir örnektir..
*yazarların geleneksel halk öykücülüğünden kopamaması ve okuyucunun bu batı tarzı romanı okumaya yeterince hazır olmaması geçiş sürecini etkilemiştir.
*biz de öykü/roman türünün başlaması çeviriyle olur.
Türk edebiyatında batı tarzında ilk roman ve öykü ilk çevirilerden 10 yıl sonra olur.bunlar:
*Ahmed Mithat Efendi 'nin, kıssadan hisse ve letaif-i rivayat
*Şemsettin Sami 'nin- Taaşşuk-u Talat ve fitnat
*Namık kemal in -İntibah ve cezmi

TANZİMAT 1. KUŞAK ROMANININ KONUSU

*görücü usulü evlilik
*batılılaşma
*köy hayatı
*kölelik
*tarihi olaylar
*fen ve teknoloji alanındaki gelişmeler

*BATILI ANLAMDA İLK ROMAN DENEMESİ : TAAŞŞUK-U TALAT VE FİTNAT = ŞEMSETTİN SAMİ


*Bu eserde üzerinde durulan konular:

- görücü usulü evlilik
- kölelik ve özgürlük düşüncesi
-kız çocuklarının eğitim görmesi ve terbiyesi
* bu eser içerisinde yazar kendini gizleme ihtiyacı duymaz.
*eserinde yalnızca olayları anlatır,kahramanların psikolijk durumlarını ele almaz.

*GELENEKLE YENİLİK ARASINDA:AHMET MİTHAT EFENDİ VE ROMANLARI

*Yenileşme dönemine ait tüm konuları eserlerinde buluruz.
*köy romanı ve tarihi romanın İLK denemlerine onun erelerinde rastlarız.
*Romantik ,realist ve naturalist ekollere bağlı eserler ortaya çıkarmıştır.
*macera, fantastik ,gezi ve fen romanları..
*devri içinde lakabı, ''Hace-i Evvel'' dir.

ESERLERİ:

MACERA: Hasan Mellah,Hüseyin Fellah,Dünyaya ikinci geliş..
GEZİ VE BİLİM KURGU :Acaib_i alem ,Ahmet Metin ve Şirzat
FANTASTİK(HARİKA):Çengi
KÖY ROMANI:Bahtiyarlık
TARİHİ ROMAN:Yeniçeriler,Arnavutlar- solyatlar
ROMANTİK:Yeryüzünde bir melek

REALİST:Henüz on yedi yaşında
NATURALİST:Müşahedat,Taaffüf
* Ahmet Mithat romanlarında okuyucuyu adeta seyahata çıkarır.
*sadece bir değil birden fazla kahramanın serüveni üzerinde durur.
*yalnıca olayları anlatmaz kahramanların psikoljik dünyalarını da anlatır.

*kendi kişiliğini gizlemez,okuyucuya hitap ederek onunla diyalog kurar.Bu Meddah tarzı bir anlatım tekniğidir.

*sanat değeri yüksek eserler yerine öğretici yönü yüksek eserler vermeyi tercih etmişitir.(sanat endişesinden uzak halkı bilgilendirmek ve eğitmek)
*geniş halk kitlelerine hitap eden populist bir sanat anlayışı vardır.
*eserlerinin sonunda bir kıssadan hisse verem vardır
*öykü ve romanlarında tekrara düşmez

*beğendiği romanların benzerini yazmıştır.

Hasan Mellah-Monte Cristo

Çengi- Don kişot

Jules verne romanları - Ahmet Metin ve Şirzat

　

*Onun edebiyatımızda ilk defa ele aldığı konulardan biri KÖY HAYATI dır.

  ESERLERİ:Bir gerçek hikaye, Bahtiyarlık
*eserlerinde ''Tematik güç'' ve ''karşı güç'' karşımıza çıkar..

*Ahmet Mithat 'ın yanlış batılılaşmayı konu alan İLK roman :FELATUN BEY VE RAKIM EFENDİ diR.

*Emil zola' nın naturalizmine karşılık yazdığı ustalık dönemi eseri MÜŞAHEDAT

*EDEBİ ROMANIN YOL AÇICISI:NAMIK KEMAL VE ROMANLARI

*sanat yönüyle ortaya çıkar.

* Batı tarzı romanın yerleşmesine çaba harcar.Eski anlatıları klasik Türk edebiyatını eleştirir.

*İNTİBAH ve CEZMİ isimli iki romnı vardır.

*Türk edebiyatının İLK EDEBİ ROMANI : İNTİBAH tır.

*İNTİBAH, aşk ,kıskançlık, intikam duygularını işleyen psikolojik ve sosyal hayatın izlerini taşıyan bir romandır.

*Türk edebiyatının İLK TARİHİ ROMANI :CEZMİ dir.

*CEZMİ nin konusu 16 yy II.Selim döneminde başlayıp devam eden osmanlı-iran savaşlarını ele alır..

*Romanın tematik gücü ( ana düşünceyi temsil eden roman kişisi) CEZMİ dir.

*CEZMİ idealist bir tiptir..

*CEZMİ romantişk bir eserdir ( j.j. rausseau ve victor hugo tarzı)

*NAMIK KEMAL toplumun üst kesimini hedef alan edebi yönü ağır basan romanlar vermiştir.



NOT:Bu içerik http://www.kulturforum.biz/  ve  AÖF  Türk Dili ve Edebiyatı' nda okuyan öğrenciler   için yapmış olduğumuz bir özet çalışmadır.