Öğretmenleri Etkileyen Kitaplar

 
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi
Başkanlığınca "İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan
Öğretmenlerin Okuma Kültürlerinin Değerlendirilmesi" araştırması
yapıldı.
Araştırma, 14 ilde, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan
bin 348 sınıf öğretmeni, 2 bin 690 branş öğretmeni olmak üzere
toplam 4 bin 308 öğretmen üzerinde yapıldı.
Araştırmaya göre, anket uygulanan öğretmenlerin boş zamanlarını
değerlendirmedeki birinci öncelikleri ”kitap okuma”, ikinci öncelikleri
”TV izleme”, üçnücü öncelikleri ise ”dinlenme” olarak belirlendi.
Öğretmenlerin en alt sırada tercih ettikleri boş zamanlarını
değerlendirme tercihleri arasında ”internet kafeye ve kahvehaneye
gitmek” yer alıyor.
”Öğretmenlerin yeterince okuduğunu düşünüyor musunuz?”
sorusuna, öğretmenlerin yüzde 53.9′u ”kısmen”, yüzde 28.1′i ”evet”,
yüzde 18′i ise ”hayır” yanıtını verdi.
”Öğretmenlerin okuma nedenlerinin neler olduğu” sorusuna verilen
cevaplar arasında ilk sırada ”bilgi edinmek”, ikinci sırada
”mesleğimde kendimi geliştirmek için” ve üçüncü sırada ”kendimi
yetiştirmek için” cevapları geliyor. Bu soruya öğretmenlerin yüzde
2.9′u ”uyku gelmesi için”, yüzde 9′u ”bir görevi yerine getirmek için”,
yüzde 16.8′i ”eğlenmek için”, yüzde 18′i de ”zihni meşgul ederek
sıkıntının yönünü değiştirmek” şeklinde cevaplar verdi.
Araştırmaya göre, öğretmenler kitap okumama nedeni olarak ilk
sırada ”zaman darlığını” gösteriyor. Bunu sırasıyla ”maddi
yetersizlik”, ”okumaktan hoşlanmama”, ”sağlık nedeni”, ”bulunduğu
yerde kitap alınacak yerin olmaması” ve ”bulunduğu yerde
kütüphane olmayışı” şeklindeki nedenler izliyor.
”Öğretmenlerin okuma materyallerindeki tercihlerinin” de araştırıldığı
çalışma sonucuna göre, tercihlerde birinci sırada gazete, ikinci
sırada kitap ve üçüncü sırada ise internet gazetesi bulunuyor.
Öğretmenler, okudukları metin tercihlerinde birinci önceliklerini ”sanat
metinlerinden” yana kullanıyor. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu
okumanın kendilerine olabilecek katkıları arasında ”genel kültürün
gelişmesini” gösteriyor.
”KİTAPLAR PAHALI”
Araştırmada öğretmenlerin kitap, dergi ve gazeteleri okuma
durumları da araştırıldı. Buna göre, öğretmenler kitap, dergi ve
gazeteyi ”kısmen” okuduklarını belirtti.
Öğretmenlerin yüzde 56.8′i, gelirlerinden yıllık 1-100 TL arasında
kitap için pay ayırdığını, yüzde 54.9′u ders kitapları haricinde
kitaplıklarında 10-100 arasında kitap bulundurduğunu ifade etti.
Çoğunluğu akşam saatlerinde ve evde kitap okuduğunu belirten
öğretmenlerden, yılda 4-8 kitap okuduğunu belirtenler ilk sırada yer
alıyor.
Araştırmaya göre öğretmenlerin kitap okumak için birinci öncelikli
tercih ettikleri mevsim ”kış” iken, ikinci sırada ”yaz” geliyor.
Öğretmenlerin okumak için tercih ettikleri ilk beş alan arasında
sırasıyla ”roman-hikaye”, ”alanla ilgili metinler”, ”eğitimle ilgili
metinler”, ”tarihle ilgili metinler” ve ”bilim teknikle ilgili metinler”
bulunuyor. Tercihlerin son sırasında ise ”moda tasarımı”, ”müzik ile
ilgili metinler”, ”eleştiri” gibi alanlar yer alıyor.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu kitap ve dergileri temin
etmede ”satın alma” yöntemini kullandıklarını belirtirken, yüzde 62.2′si
kitap fiyatlarının ”pahalı” olduğu fikrini dile getirdi.
ÖĞRETMENLERİ ETKİLEYEN KİTAPLAR
”En son okuduğunuz kitap nedir?” sorusuna öğretmenlerin büyük bir
kısmı ”Şu Çılgın Türkler” yanıtını verdi. Bu kitabı sırasıyla ”Secret”,
”Küçük Şeyler”, ”Efendi”, ”Da Vinci Şifresi”, ”Latife Hanım”,
”Ferrarisini Satan Bilge”, ”Mutluluk” isimli kitaplar takip ediyor.
Listenin tamamı incelendiğinde öğretmenlerin okuduğu kitapların en
çok satanlar listesinde yer aldığı ve daha çok tarihi ve kişisel
gelişimle ilgili konuları işleyen kitaplar olduğu belirlendi.
”Sizi en çok etkileyen kitap hangisidir?” sorusuna da yine
öğretmenlerin büyük kısmı ”Şu Çılgın Türkler” yanıtını verdi. Bu
kitaptan sonra etkilendikleri kitaplar arasında sırasıyla ”Suç ve
Ceza”, ”Sefiller”, ”Simyacı”, ”Da Vinci Şifresi”, ”Çalıkuşu”, ”İnce
Memed”, ”Adı Aylin”, ”Gelibolu” isimli kitaplar geliyor.
Öğretmenlerin kitap seçmede birinci öncelikleri ”kitabın bilgi
edinmeye yönelik olması”, ikinci öncelikleri ”kitabın birisi tarafından
tavsiye edilmesi”, üçüncü öncelikleri ise ”gündemde bir kitap olması”
olarak belirlendi.
Öğretmenlerin gazete okuma ile ilgili görüşlerinin de değerlendirildiği
araştırmaya göre, öğretmenlerin yüzde 46.9′u gazetenin ”köşe
yazarları” bölümünü okuduğunu belirtirken, yüzde 30.2′si ”tümünü”,
yüzde 14.9′u da ”ilk sayfasını ve haber başlıklarını” okuduğunu ifade
etti.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yüzde 49.6′sı ”her gün” gazete
aldığını söylerken, yüzde 4.5′i ise ”hiç almadığını” belirtti.
”UCUZ KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞINI ARTIRIR”
Araştırmaya göre, öğretmenler Türkiye’de okumanın şekillenmesinde
birinci etken olarak ”görsel basını” görüyor. Bunu ”toplumun genel
kabulleri”, ”arkadaş yönlendirmesi”, ”siyasi görüş”, ”yazılı basın”,
”gazetelerin kültür ekleri” gibi etkenler izliyor.
”Küçük yaşlarda okuma alışkanlığı kazanamamanın” okuma
alışkınlığını olumsuz etkilediği görüşünde olan öğretmenler, ”kitabın
ucuz olması”nın okuma alışkanlığını artıracağı görüşünü savundu.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu kitap hediye etme
alışkanlarının olduğunu belirtirken, yüzde 66.1′i okuma alışkanlığını
ilköğretimde ve ortaöğretimde kazanılabileceği görüşünü belirtti.
Öğretmenlerin okumak için tercih ettikleri üç dergi türü arasında
”bilim-teknik”, ”edebiyat” ve ”aktüalite-magazin” dergileri yer alıyor.
ÖĞRETMENLER İÇİN ”100 TEMEL ESER” ÖRNEĞİ
Araştırmaya ilişkin hazırlanan raporun öneriler bölümünde,
öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirmede birinci öncelikli
tercih ettikleri kitap okuma alışkanlığını destekleyici önlemlerin
alınması gerektiği belirtilerek, eğitim sistemi içerisinde kaç kitap ve
hangi nitelikte kitaplar okunduğunda istenen okur tipi oluşacağına
ilişkin tanımlamaların geliştirilmesi gerektiği ifade edildi.
Raporda şu öneriler yapıldı:
”Milli Eğitim Müdürlüklerince öğretmenlerin okuma düzeyiyle ilgili
araştırma yapılarak okuma kültürünün mevcut durumu belirlenmelidir.
Kitap okuma saati uygulaması bütün illerde yaygınlaştırılmalıdır.
Bakanlığın ilgili birimleri, öğretmenlerin tercih ettikleri metin türlerine
öre branşlara yönelik olarak 100 temel eser örneğinde olduğu gibi
bir alanın vazgeçilmez eserlerini belirleyip bu eserlerin öğretmenler
tarafından okunması sağlanmalıdır.
Öğretmenlerin okumak için en çok tercih ettikleri roman ve hikaye
türlerinin eğitime katkı yapmasına yönelik çalışmalar yapılmadır.
Okuma alışkanlığının hangi yaşta kazanılacağı konusunda araştırma
yapılarak öğretmenler bu konuda bilinçlendirilmelidir.”


kaynak:habereğitim