CÜMLENİN ÖĞELERİ

   CÜMLENİN ÖĞELERİ

1.Aşağıdaki cümlelerin hangisi yalnızca özne ve yüklemden oluşmuştur?

A)Orhan Pamuk tüm romanlarıyla edebiyat dünyamızda en çok tartışılan romancı olmuştur.
B)Sinemanın başlangıcından beri şairlerin şiirlerinde bu sanat dalıyla ilgi kurdukları görülmüştür.
C) “Şu şiiri beğendim” dediğimiz zaman, o şiirin, mutlaka bize hitap eden bir yönü vardır.
D)Karanlığa ve umutsuzluğa karşı çıkmak sanatın, edebiyatın doğasındadır.
E)Şiirin son dizesi, saçlarının karıştırılmasını isteyen bir yaşlının ilgi bekleyişini anlatıyor.



2.Aşağıdakilerden hangisinde öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?

A)Yahya Kemal’de sık sık dile gelen İstanbul sevgisi, / tarihsel ve kültürel bütünlük içinde / şiirsel olarak / verilir.
B)Türk sinemasında / toplumsal içerikli filmler / ilk olarak / köylülük ve göç sorunlarının işlenmesiyle / ortaya çıkmıştır.
C)Tiyatromuz, / batılı yönelişin ilk adımlarından bu yana / toplumu merkezine almış bir çizgi / izlemiştir.
D)Dönüp baktığımızda, / her önemli şair gibi / Turgut Uyar’ın da bize büyük bir mıknatıs bıraktığını / görüyoruz.
E)Merdiven basamaklarının hemen altında, /arkası kerpiç duvara dayanmış peykenin üzerinde, /gençten, / bıyıklı biri / uyuyordu.



3.Birçok yapıtında çocuk sevgisini dile getirmiş olan Dağlarca, “Ağır Hasta” şiirinde de ağır hasta bir çocuğun kendisi, çevresi ve özlemleriyle ilgili hissettiklerini büyük bir duyarlılıkla yansıtıyor.

 Bu cümlenin öğeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A)Dolaylı tümleç-Özne-Nesne-Zarf tümleci-Yüklem
B)Özne-Dolaylı tümleç-Zarf tümleci-Nesne-Yüklem
C)Özne-Dolaylı tümleç-Nesne-Zarf tümleci-Yüklem
D)Dolaylı tümleç-Nesne-Özne-Zarf tümleci-Yüklem
E)Özne-Nesne-Dolaylı tümleç-Zarf tümleci-Yüklem



4. “Hilmi Yavuz şiir ile felsefe arasındaki bağları, ayrılıkları vurguladığı bir söyleşide benim de ilgi alanıma giren kimi kavramlara değiniyor.”

 Yukarıdaki altı çizili bölüm cümlenin hangi öğesidir?

A)Zarf tümleci
B)Dolaylı tümleç
C)Özne
D)Nesne
E)Yüklemler



5.Aşağıdakilerin hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur?

A)Şaire göre, şiirde anlatılan şey aslında her zaman için insanın iç dünyasıdır
B)Ömer Seyfettin in toplumsal sorunlara uzak kalmadığını kanıtlayan yapıtları çoktur
C)Her toplumda, dünyayı eline alıp değiştirmeye çalışanlar yazardır öncelikle
D)İkinci Yeni şairlerinden olan Turgut Uyar, şiirde güncelliğe yer veren bir şairdir.
E)Kendinden başka kimseyi düşünmeyen kişiler ilkeliklerinden kurtulamamışlardır.



6. “II. Meşrutiyet daha ilk yıllarında, halkta özgürlüğü hayata geçirme bilinci yaratmıştı.”

 Yukarıdaki cümlenin öğelerini bulabilmek için yükleme aşağıdaki sorulardan hangileri sırasıyla sorulmalıdır?

A)Ne-Ne zaman-Kimde-Ne
B)Ne zaman-Ne-Kimde-Ne
C)Kimde-Ne-Ne zaman-Ne
D)Ne zaman-Kimde-Ne-Ne
E)Kim-Ne zaman-Kimde-Ne



7.Aşağıdaki cümlelerden hangisi yalnızca yüklemden oluşmuştur?

A)Omuzlarının üzerinde kendi kafasını taşıyan çok az insan tanıyorum.
B)Bir şairin adının sadece ve sadece şiiriyle öne çıkacağına inanan biriyim.
C)Her ülke şiirinin kendine göre bir rengi olduğunu söylerdi Cemal Süreya.
D) “Devlet Ana” Kemal Tahir’in üzerinde en çok tartışılan romanı olmuştur.
E)Yiğitlik söz konusu olunca Dede Korkuta göndermeler yapılır.



8.I-  Ben kendimi denemeci ve yenilikçi sayarım.
   II- Fakir Baykurt bu konuya farklı bir açıdan bakar.
   III-Sıradan bir insan bir sanatçının yazdığı gibi yazamaz.
   IV-Bu romanı bitireceğine söz vermiştim kendime.
   V- Okul kitaplarına yazılacaklar ince elenip sık dokunmalı.

 Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangi ikisinde zarf tümleci vardır?

A)I ve II
B)I ve V
C)II ve III
D)III ve V
E)IV ve V



9.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?

A)Ahmet Cemil ölçüsünde bir romanın sayfaları arasından fırlayarak sokaklarda dolaşmaya başlayan pek az roman kişisi / vardır.
B)Hikâye sanatının da bir açılım kazandığı şu günlerde / genç hikâyecinin kendine eleştirel gözlerle bakması / zorunludur.
C)Bir şiirin yalnız o şiire giren değil, / bir de girmeyen sözcüklerden oluştuğuna / inanırım.
D)Edebiyat-ı Cedide hareketi / Tevfik Fikret’in yönetiminde yayımlanan Servet-i Fünun dergisinde toplanan yeni bir kuşakla / başlar.
E)Hüseyin Rahmi’nin romanlarının ortak özelliği, / İstanbul’da geçen olaylara bağlı konuların işlenmesidir.



10.Genç gazetecileri değil de onların düşürüldüğü durumu ve geçerli anlayışı eleştiriyorum.

 Yukarıdaki cümlenin öğe dizilişi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Özne-Yüklem
B)Dolaylı tümleç-Yüklem
C)Zarf tümleci-Yüklem
D)Belirtili nesne-Yüklem
E)Yüklem-Nesne-Yüklem



11.Aşağıdakilerden hangisinde özne isim tamlamasından oluşmuştur?

A)Heyecan uyandırmayı amaçlayan yazar, romanın polisiye havasını da hiç mi hiç ihmal etmez.
B)Ağalardan alacağını köylüye dağıtmayı düşleyen bir ikinci İnce Memet  değil mi Derviş Bey?
C)Reşat Nuri’nin romanları, yirminci yüzyılın değişen toplumsal koşullarının ortaya çıkardığı yeni insanı getirmiştir.
D)Eski zamanlarda, her anlatıda yalnız kişiler değil olaylar da abartılarak yansıtılırdı.
E)Başkaldırının sembolü olan Köroğlu hikâyesidir, ezilenin ezene duyurduğu en güçlü ses.



12.Aşağıdakilerden hangisinde nesne öbeği arasına yüklem girmiştir?

A)Tadını iyice alarak yaşadı acı tatlı bu dünyada ne varsa.
B)Suyu çekilmiş bir ırmağın içli türküsüdür bizimkisi.
C)Ipıl ıpıl kar yağıyor sokaklarına Adapazarı’nın.
D)Tüm kitaplarını okudu dünyaca tanınan bu yazarın.
E)Yalnızlığının sırrını döküyor orada yalnız bir ardıç.



13.Aşağıdakilerden hangisinde özne açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir?

A)Mitos, dünyanın kökenini, tanrıların doğasını, nesnelerin düzenini açıklayan temel bir anlatıdır.
B)Ablamı, o fedakâr insanı, her zaman ayrı bir yerde tuttuğumdan, kimseyle paylaşmak istememişimdir.
C)Kendine özgü bir gelenek içinde söylenen maniler bir ucuyla geçmişe, bir ucuyla da günümüze uzanır.
D)Biz, benim yaşıtlarım ile benden yaşça biraz daha büyük ve küçük olanlar, şiir konusunda ikiye bölündük.
E)Halk şiirimizde sevgili, el değmemişliği, ulaşılmazlığı, aydınlatıcılığı bakımından aya benzetilir.



14.Aşağıdakilerden hangisinde yüklem zamirden oluşmuştur?

A)Geldi, indi salınarak, nazlı serin bir mavilik meydana öğle vakti.
B)Bahçenin içinde bembeyaz güller arasında, su üzerinde bir nilüfer gibi o.
C)Kerpiç duvarlarla örtülü toprak damlarda geçti çocukluğu.
D)Bu topraklar, senindir ona emek verdiğin sürece.
E)Kim bilir nasıl da çağlıyordur eriyen karlarla birlikte sular.



15.Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili bölüm farklı bir öğesini oluşturmuştur?

A)Şinasi, Z. Paşa ve N. Kemal Tanzimat yazınının öncü üç şairidir.
B)Başlar çiselemeye hüznün yağmuru içimin tenha, karanlık köşelerine.
C)Günlerce bir çocuk gibi Alâeddin’in sihirli lambasını aradım.
D)Ahmet Haşim, Türk şiirinin Batı şiiriyle ilk gerçek karşılaşmasıdır.
E)Dergilerde uzunca bir süredir günümüz şiiri üzerine tartışmalar sürüyor. 



16.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, eylemden etkileneni buldurmaya yöneliktir?

A)Kim bulabilir şimdi denizde kaybolan saatimi?
B)Nereye gideceksiniz gecenin bu saatinde, canım?
C)Dayın yurt dışından geldiğinde ne hediye etti sana?
D)Ne kadar kaldı zilin çalmasına acaba?
E)Salı günlerinde ne satılıyor semt pazarlarında?



17.I-  Her şairin ilk yapıtı, bir kumaşın ilk metresi gibidir.
     II-Yazarın anlatım tekniği, pek fazla rastlanmayan bir uygulamaydı.
     III-Şeyh Galib’e göre can ışıl ışıl yanan bir mum gibidir.
     IV-Sen yalnız geceyi görüyorsun, ben ağaran tanyerini.
     V- Bayram günlerinin de sonu var bütün günler gibi.

 Yukarıdaki cümlelerden hangi ikisi öğe dizilişi bakımından özdeştir?

A)I ve II
B)II ve III
C)III ve IV
D)IV ve V
E)V ve I





18.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?

A)Osman Celal’in hikâyelerinde / insanların yoksulluk yüzünden düştüğü durumlar / en çarpıcı biçimde /görülür.
B)Heraklitus, / dünyayı tanımak isteyen insanların / onu en ince ayrıntılarına kadar öğrenmesi gerektiğini söylüyor.
C)Türk şiiri ve şiir estetiği, / moda ve müzikte olduğu gibi / farklı şekil ve yapılara bürünerek / gelmiştir / günümüze.
D)Orhan Veli’nin “Yol Türküleri” / pek çok kimse için /Anadolu’da yapılmış bir yolculuğu anlatan basit bir şiirdir.
E)Büyük ozan Karacaoğlan’ın aşkı anlatan o nefis türkülerine / bugün / de / birçok düğünde / rastlarsınız.





19.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yüklem görevindeki bir deyimin arasına özne girmiştir?

A)Pusula ortasına yıldırım düşmüş bir ağacı gösteriyor.
B)İncecik hüzün bulutları kümeleniyor başucuma.
C)Aklıma söyleyecek hiçbir şey gelmiyordu.
D)Her gece böler uykumu özlemle yüklü bir kuş.
E)Bir gün ağlamak diye bir şey olmayacak.





20.Gönlümün sararmış yaprakları arasında bir yaralı kuş seğiriyor durmaksızın.

 Yukarıdaki cümlenin öğeleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A)Dolaylı tümleç-Özne-Yüklem-Zarf tümleci
B)Özne-Dolaylı tümleç-Nesne-Zarf tümleci
C)Dolaylı tümleç-Nesne-Yüklem-Zarf tümleci
D)Nesne-Dolarlı tümleç-Özne-yüklem
E)Dolaylı tümleç-Özne-Nesne-Yüklem

 
                                                                  CEVAPLAR
 
1-D    2-E      3-C      4-B      5-B      6-A      7-B      8-C      9-C      10-D      11-C      12-D      13-D      14-D        15-C      16-C      17-A      18-B       19-C      20-A