TANZİAMT ÖNCESİ SANATÇILARI
YUNUS EMRE: Risalet-ün Nushiyye
KAYGUSUZ ABDAL: Budalaname, Mugalataname
BAYBURTLU ZİHNİ: Sergüzeştname
HACI BEKTAŞI VELİ: Makalat
HOCA DEHHANİ: Selçuklu Şahnamesi
AHMEDİ: Cemşit u Hurşit,İskendername
ŞEYHİ: Harname, Hüsrev-u Şirin
ALİ ŞİR NEVAİ: Muhakeme tul Lügateyn , Mecalisün Nefais(Türk edebiyatının ilk tezkiresidir), Mizanül Evzan
FUZULİ: Hadikat-üs Süeda, Beng ü Bade, Leyla vü Mecnun mesnevisi
BAKİ: Kanuni Mersiyesi
NEF i: Siham-ı Kaza
NABİ: Hayrabad, Sür name
ŞEYH GALİP: Hüsn ü Aşk
TANZİMAT ÖNCESİ ESERLERİMİZ
11. YÜZYIL
DİVAN Ü LUGATİ’T-TÜRK: Kaşgarlı Mahmut; Türkçe sözlük; Araplara Türkçeyi öğretmek maksadı ile yazılmıştır; İslâmiyet öncesi sözlü dönem eserlerimizi (sav-sagu-koşuk) örnekler; Türk illerini gösteren bir harita…
KUTADGU BİLİG: Yusuf Has Hacip. Divan edebiyatının ilk eseri; aruzla yazılan ilk eser; ilk mesnevi; ilk alegorik (sembolik/simgesel) eser; Hakaniye(Doğu) Lehçesi…
12. YÜZYIL
ATABETÜ’L-HAKAYIK: Edip Ahmet Yükneki; Mesnevi; didaktik; aruzla yazılmıştır…
DİVAN-I HİKMET: Hoca Ahmet Yesevi, “Hikmet” adı verilen dörtlüklerden oluşur; hece ile yazılmıştır; edebiyatımızın ilk Türkçe tasavvuf şiirleridir…
13. YÜZYIL
ÇARH-NÂME: Hoca Ahmet Fakîh; 100 beyitlik bir kaside; tasavvufi bilgiler içerir; dini-ahlaki bir eser…
DİVÂN-I KEBÎR: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî; tasavvufi bir aşk işlenir…
FÎHİ MÂ FÎH: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî “Ne varsa içindedir” anlamındadır; çeşitli meclislerde yaptığı sohbetleri içerir…
FÜTÜVVET-NÂME: Haliloğlu Yahya Burgazî, Mevlâna’nın Mesnevî’sinden yararlanılmıştır.
İNTİHÂ-NÂME: Sultan Veled; mesnevi…
MAKÂLAT: Hacı Bektaş-ı Velî…
MECÂLİS-İ SEB’A: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî
MESNEVİ: Mevlâna Celâleddin-i Rûmî; dini- tasavvufi- ahlaki bir eser; Farsça yazılmıştır; 6 cilt…
REBÂB-NÂME: Sultan Veled; mesnevi…
RİSALETÜ’N- NUSHİYYE: Yûnus Emre; mesnevi, aruzla yazılmış didaktik bir eser…
SELÇUKLU ŞEH-NÂMESİ: Hoca Dehhânî; eser bugün elimizde değildir…
VİLAYET-NÂME: Hacı Bektaş-ı Velî…
YÛSUF U ZÜLEYHÂ: Şeyyad Hamza; mesnevi…
14. YÜZYIL
CEMŞÎD Ü HURŞÎD: Ahmedi; mesnevi…
GARİB-NÂME: Âşık Paşa, mesnevi…
İSKENDER-NÂME: Ahmedi; mesnevi…
KELİLE VE DİMNE TERCÜMESİ: Kul Mesut…
MANTIKU’T- TAYR: Gülşehrî; Attar’dan çeviridir; Tasavvufî ve alegorik bir eserdir…
SİRETÜ’N-NEBÎ: Erzurumlu Darîr; siyer; bu türün edebiyatımızdaki ilk örneği…
15. YÜZYIL
BUDALA-NÂME: Kaygusuz Abdal; mensur…
GEVHER-NÂME: Kaygusuz Abdal; manzum…
GÜLİSTAN: Kaygusuz Abdal; manzum…
HAR-NÂME: Şeyhî; mesnevi; alegorik bir eser; hiciv; insanlar arasındaki eşitsizlikleri ve haksızlık gibi görünen sosyal olayları eleştirir…
HÜSREV Ü ŞİRİN: Şeyhî, mesnevi…
KÂBUS-NÂME: Mercimek Ahmet; sade nesrin bir örneği; Farsçadan çevrilmiştir…
KİTÂB-I MİGLATE: Kaygusuz Abdal; mensur…
MECÂLİSÜ’N- NEFÂİS: Ali Şir Nevâî; tezkire; Türk edebiyatının ilk tezkire örneği…
MİNBER-NÂME: Kaygusuz Abdal; manzum…
MİZANÜ’L- EVZÂN: Ali Şir Nevâî; Türklerin kullandığı nazım ve mûsıkî şekilleri incelenmiştir…
MUHAKEMETÜ’L- LUGATEYN: Ali Şir Nevâî; Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır…
MÜZEKKİ’N-NÜFUS: Eşrefoğlu; düz yazılı, tasavvufla ilgili bir eser…
TAZARRU-NÂME: Sinan Paşa; nesir; süslü nesrin ilk örneği…
TEVÂRİH-İ ÂL-İ OSMÂNÎ: Âşıkpaşazade; tarih türünde; sade nesir; Âşıkpaşazade Tarihi olarak da bilinir…
VESİLETÜ’N- NECAT: Süleyman Çelebi; mesnevi; halk arasında “Mevlit” olarak bilinen eserdir; naat örneğidir…
ALINTIDIR..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder